ประเวศ วะสี
วิสุทธิ์ ใบไม้
สมศักดิ์ สุขวงศ์
ฉลาดชาย รมิตานนท์
ชนวน รัตนวราหะ
ระพี สาคริก
ยศ สันตสมบัติ
|
||||||
ประเวศ วะสี |
วิสุทธิ์ ใบไม้ |
สมศักดิ์ สุขวงศ์ |
ฉลาดชาย รมิตานนท์ |
ชนวน รัตนวราหะ |
ระพี สาคริก |
ยศ สันตสมบัติ |
| วัฒนธรรมหรือระบบคิดของมนุษย์กับแบบแผนวิถีชีวิตและความสัมพันธ์กับธรรมชาติ | |
จริงอยู่แม้จะได้กล่าวไว้ในตอนต้นว่า โดยธรรมชาติแล้วมนุษย์เป็นสิ่งมีชีวิตเช่นเดียวกับสัตว์และพืช |
|
| ชนิดอื่นๆ ฉะนั้นความจำเป็นหรือสัญชาตญาณพื้นฐานที่ผลักดันมนุษย์อยู่คือ ความต้องการที่จะมีชีวิตรอดอยู่ต่อไป และจากความจำเป็นดังกล่าวนี้เอง มนุษย์และบรรพบุรุษของมนุษย์ที่มีอายุอยู่กว่าสองล้านปีที่แล้วแรวมทั้งมนุษย์ยุคปัจจุบัน ในทุกหนทุกแห่งของโลกจึงได้สร้างวัฒนธรรมขึ้นมา และวัฒนธรรมที่มนุษย์สร้างขึ้นมานี้ คือระบบคิด ซึ่งเป็นตัวกำหนดความสัมพันธ์สามชุดคือ ความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับมนุษย์ความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ และความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับอำนาจเหนือธรรมชาติ อนึ่งความสัมพันธ์ทั้งสามชุดนี้มิได้กำเนิด ดำรงอยู่และเปลี่ยนแปลงอย่างเป็นอิสระขาดจากกัน แต่สัมพันธ์กันมีอิทธิพลกำหนดซึ่งกันและกันโดยตลอด นอกจากนั้นความสัมพันธ์ทั้งสามชุดนี้ยังเป็นตัวกำหนดแบบแผนวิถีการดำรงชีวิตในด้านต่างๆ ของมนุษย์ด้วย อันได้แก่วิถีชีวิตด้านเศรษฐกิจและแบบแผนการใช้ทรัพยากร วิถีชีวิตด้านการเมืองการปกครอง การบริหารและกฎหมาย วิถีชีวิตด้านศาสนาและระบบความเชื่อวิถีชีวิตด้านการศึกษาและถ่ายทอดความรู้ วิถีชีวิตด้านสุขภาพอนามัยและการรักษาพยาบาล วิถีชีวิตด้านศิลป วรรณกรรม สถาปัตยกรรม วิถีชีวิตด้านการจัดระบบครอบครัวและเครือญาติ และวิถีชีวิตด้านข้อมูลข่าวสารและนันทนาการเป็นต้น ประเด็นที่สำคัญคือวิถีชีวิตด้านต่างๆ เหล่านี้มีสัมพันธภาพในเชิงการกำหนดซึ่งกันและกันอีกด้วยเช่นเดียวกัน | |
เราอาจจำลองความสัมพันธ์ดังกล่าวออกมาแสดงเป็นรูปเพื่อง่ายต่อการทำความเข้าใจได้ดังนี้ |
|
 |
|
 |
|
 |
วัฒนธรรมมีทั้งที่เป็นรูปธรรมและนามธรรม | BACK | สัมพันธภาพระหว่างอำนาจเหนือธรรมชาติ | |