ผล เป็นส่วนที่เจริญมาจากรังไข่ หลังจากที่ดอกได้รับการปฏิสนธิแล้ว ผนังรังไข่จะเจริญเป็นผนังหรือเนื้อของผล เรียกว่า ผนังผล (pericarp) ซึ่งแบ่งออกได้เป็น 3 ชั้น คือผนังชั้นนอก (exocarp) ผนังชั้นกลาง (mesocarp) ผนังชั้นใน (endocarp) ผลแบ่งออกเป็นหลายประเภทดังนี้
ผลเดี่ยว (simple fruit) คือผลที่เกิดจากดอกเดียว ซึ่งมีรังไข่อันเดียว
ผลกลุ่ม (aggregate fruit) คือผลที่เกิดจากดอกเดียว ที่มีรังไข่แยกกันหลายอัน รังไข่แต่ละอันจะเจริญเป็นผลเดี่ยว 1 ผล ซึ่งจะอยู่รวมกันเป็นกลุ่ม เช่น ผลน้อยหน่า
ผลรวม (multiple fruit) คือผลที่เกิดจากช่อดอกที่พัฒนามาเป็นผล ทำให้ดูคล้ายผลเดี่ยว เช่น ขนุน
1. ผลสด (fleshy fruit) เป็นผลที่มีเนื้อนุ่ม ฉ่ำน้ำ แบ่งออกเป็นชนิดต่าง ๆ คือ
 |
ผลเมล็ดเดียวแข็ง (drupe) เป็นผลสดที่มีเมล็ดเพียงเมล็ดเดียว ผนังผลแบ่งออกได้ 3 ชั้น ชัดเจน ผนังผลชั้นกลางเป็นเนื้อนุ่ม ผนังผลชั้นในแข็ง เช่นผลมะม่วง |
|
ผลมีเนื้อหลายเมล็ด (berry) เป็นผลสดที่มีเมล็ดหลายเมล็ด ผนังผลทั้ง 3 ชั้น อ่อนนุ่ม เช่น มะเขือเทศ |
| |
ผลแบบแอปเปิ้ล (pome) เป็นผลที่มีผนังผลบางถูกห่อหุ้มด้วยฐานรองดอกที่เจริญกลายเป็นเนื้อนุ่ม เช่น ผลแอปเปิ้ล |
|
ผลแบบส้ม (hesperidium) เป็นผลที่มีผนังชั้นนอกหนา มีต่อมน้ำมัน ผนังผลชั้นในมีลักษณะเป็นเยื่อหุ้มกลีบ ภายในเป็นถุงสะสมน้ำหวาน เช่นส้ม |
|
ผลแบบแตง (pepo) เป็นผลที่มีผนังผลชั้นนอกแข็งและเหนียว ผนังผลชั้นกลางและชั้นในอ่อนนุ่ม เช่น น้ำเต้า |
 |
 |
 |
 |
||
| ผลเมล็ดเดียวแข็ง (drupe) |
ผลมีเนื้อหลายเมล็ด (berry) |
ผลแบบแอปเปิ้ล (pome) |
ผลแบบส้ม (hesperidium) |
||
 |
 |
 |
|||
| ผลแบบแตง (pepo) |
ผลกลุ่ม (aggregate fruit) |
ผลรวม (multiple fruit) |
2. ผลแห้ง (dry fruit) เป็นผลที่มีเปลือกแห้งเมื่อแก่ ซึ่งอาจแตกหรือไม่แตกก็ได้ แบ่งออกเป็น
2.1 ผลแห้งแก่ไม่แตก (dry indehiscent fruit) แบ่งออกเป็น
| |
ผลแห้งเมล็ดล่อน (achene) ผลมีขนาดเล็ก มี 1 เมล็ด ผนังผลมักแห้งไม่ติดกับเมล็ด เช่น ผลทานตะวัน |
| |
ผลธัญพืช (caryopsis) ผลขนาดเล็ก มี 1 เมล็ด ผนังผลติดกับเมล็ด เช่น ข้าว |
|
ผลปีกเดียว (samara) เป็นผลที่มีปีกยาวหรือกลมล้อมรอบ เช่น ผลประดู่ |
| |
ผลเปลือกแข็งเมล็ดเดียว (nut) เป็นผลมีเมล็ดเดียว ผนังผลแข็ง และมัน เช่น ผลก่อ |
|
ผลแยกแล้วแตก (schizocarp) เป็นผลที่มี 2 ซีก ติดกัน แต่เมื่อแก่จะแยกออก แต่ละซีกเรียกว่า ซีกผล (mericarp) เช่น ผลผักชี |
2.2 ผลแห้งแก่แตก (dry dehiscenct fruit) แบ่งออกเป็น
| |
ผลแตกแนวเดียว (follicle) เป็นผลที่แตกตามแนวตะเข็บ 1 ด้าน เช่น ผลจำปี |
| |
ฝักแบบถั่ว (legume) เป็นผลที่แตกตามแนวตะเข็บ 2 ด้าน เช่น ฝักกระถิน |
| |
ผลแห้งแตก (capsule) เป็นผลที่มีการแตกหลายด้าน แบ่งออกเป็น |
| |
ผลแตกกลางพู (loculicidal capsule) เมื่อแก่จะแตก ตรงกลางระหว่างพู เช่น ผลทุเรียน |
| |
ผลแตกตามรอยประสาน (septicidal capsule) เมื่อแก่จะแตกตามผนังกั้นพู เช่น ผลกระเช้าสีดา |
|
ผลแตกตามขวาง (circumcissile cspsule) เมื่อผลแก่จะแตกตามขวาง มีฝาเปิด เช่น ผลหงอนไก่ |
|
ผลแตกตามช่อง (poricidal capsule) เมื่อแก่จะแตกเป็นช่องเล็ก ๆ ที่ปลาย เช่นผลฝิ่น |
 |
 |
 |
 |
||
| ผลแห้งเมล็ดล่อน (achene) |
ผลธัญพืช (caryopsis) |
ผลปีกเดียว (samara) |
ผลเปลือกแข็งเมล็ดเดียว (nut) |
||
 |
 |
 |
 |
||
| ผลแยกแล้วแตก (schizocarp) |
ผลแตกแนวเดียว (follicle) |
ฝักแบบถั่ว (legume) |
ผลแตกกลางพู (loculicidal capsule) |
||
 |
 |
 |
|||
| ผลแตกตามรอยประสาน (septicidal capsule) |
ผลแตกฝาเปิด (circumcissile cspsule) |
ผลแตกตามช่อง (poricidal capsule) |