ใบ แบ่งออกเป็น 2 ชนิด คือ
|
|||
| ใบ ประกอบด้วยส่วนต่าง ๆ คือ | |||
|
แผ่นใบ (leaf blade) มีลักษณะเป็นแผ่น รูปร่างและขนาดแตกต่างกันแผ่นใบประกอบด้วยเส้นกลางใบ (midrib) เส้นใบ (vein) ปลายใบ (apex) โคนใบ (base) และขอบใบ (margin) | ||
|
ก้านใบ (petiole) คือส่วนที่เชื่อมระหว่างแผ่นใบแต่ละกิ่ง | ||
|
หูใบ (stipule) เป็นรยางค์ที่อยู่โคนก้านใบ พืชบางชนิดหูใบอาจลดรูปหรือไม่ปรากฏ | ||
| ใบ แบ่งออกเป็น 2 ชนิด คือ |
|||
|
ใบเดี่ยว (simple leaf) คือใบที่มีแผ่นใบและก้านใบอันเดียว | ||
|
ใบประกอบ (compound leaves) คือใบที่ประกอบด้วยใบย่อยหลายใบ ใบประกอบแบ่งออกได้เป็น 2 แบบ | ||
| 1. ใบประกอบแบบขนนก (pinnately compound leaves) เป็นใบประกอบที่มีใบย่อยออกสองข้างของแกนกลาง มีทั้งใบประกอบ ขนนกปลายคี่ และใบประกอบแบบขนนกปลายคู่ มีการแตกออกเป็นใบประกอบ แบขนนกสองชั้น (bipinnatey compound leaves) ซึ่งแกนกลางแตก แขนงออกเป็นแกนกลางที่สองแล้วจึงมีใบย่อยและใบประกอบแบบขนนกสามชั้น เป็นใบที่มีแกนกลางที่สองแตกออกเป็นแกนกลางที่สามแล้วจึงมีใบย่อย | |||
| 2. ใบประกอบแบบนิ้วมือ (palmately compound leaves) เป็นใบประกอบที่มีก้านใบย่อยออกจากตำแหน่งเดียวกัน ที่ปลายก้านใบ | |||
 |
 |
||
| ใบประกอบแบบขนนกปลายคี่ (odd-pinnate) |
ใบประกอบแบบขนนกปลายคู่ (even-pinnate) |
||
 |
 |
||
| ใบประกอบแบบขนนกสองชั้น (bi-pinnately compound leaves) |
ใบประกอบแบบขนนกสามชั้น (tri-pinnately compound leaves) |
||
 |
|||
| ใบประกอบแบบนิ้วมือ (palmately compound leaves) |
|||
 |
|
| เรียงสลับ (alternate) ใบเรียงสลับบนกิ่ง ไม่เป็นระเบียบ มีช่วงห่างไม่เท่ากัน
เรียงสลับระนาบเดียว (distichous) ใบสลับในระนาบเดียวกันบนกิ่งอย่างเป็นระเบียบ
เรียงตรงข้าม (opposite) ใบเรียงตรงข้ามบนกิ่งในระนาบเดียวกัน
เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก (decussate) ใบเรียงตรงข้ามบนกิ่ง แต่ละคู่ตั้งฉากซึ่งกันและกัน
เรียงเป็นวงรอบ (whorl) ใบเรียงเป็นวงรอบที่จุดเดียวกันบนกิ่งมากกว่าสองใบขึ้นไป
เรียงเวียน(spiral) ใบเรียงเวียนเหมือนบันไดเวียน
เรียงเป็นกระจุก (fasciculate) ใบเรียงเป็นกระจุกบนกิ่ง
|
|
 |
 |
 |
|||
| สลับ (alternate) |
สลับระนาบเดียว (distichous) |
ตรงข้าม (opposite) |
|||
 |
 |
 |
 |
||
| ตรงข้ามสลับตั้งฉาก (decussate) | เป็นวงรอบ (whorl) |
เวียน (spiral) |
เป็นกระจุก (fasciculate) |
 |
|
| รูปร่างของใบมีหลายรูป ดังนี้
รูปลิ่มแคบ (subulate) ใบค่อนข้างสั้น สอบจากโคนไปยังส่วนปลายใบ
รูปเข็ม (acicular) ใบเล็กแหลมยาวคล้ายเข็ม
รูปแถบ (linear) ใบยาว และแคบ ขอบใบเกือบขนานกัน
รูปขอบขนาน (oblong) ขอบใบขนานกันทั้งสองข้าง ความยาวเป็น 2 เท่าของความกว้าง
รูปใบหอก (lanceolate) ใบรูปคล้ายใบหอก ความยาวเป็น 3 เท่าของความกว้าง
รูปใบหอกกลับ (oblanceolate) มีรูปร่างคล้ายใบหอกหัวกลับ
รูปรี (elliptic) ใบมีรูปรี ส่วนกว้างสุดอยู่ตรงกลาง ส่วนปลายและโคนเรียว
รูปไข่ (ovate) ใบมีรูปร่างคล้ายรูปไข่ ส่วนกว้างสุดอยู่ต่ำกว่ากลางใน ความยาว : ความกว้าง เท่ากับ 3:2
รูปไข่กลับ (obbvate) ใบมีรูปร่างคล้ายไข่กลับ ฐานใบเรียวเล็กกว่าปลายใบ
รูปสามเหลี่ยม (deltoid) ใบมีรูปร่างคล้ายสามเหลี่ยมด้านเท่า
รูปไต (reniform) ใบมีรูปร่างคล้ายไต ส่วนของฐานใบเว้าลึกและขยายออก
รูปวงกลม (orbicular) ใบมีรูปร่างคล้ายวงกลม
รูปหัวใจ (cordate) ใบมีรูปร่างคล้ายหัวใจ
รูปเคียว (falcate) ใบมีรูปร่างโค้งงอคล้ายเคียวหรือพระจันทร์เสี้ยว
รูปช้อน (spathulate) ใบมีรูปร่างคล้ายช้อน ส่วนโคนใบแคบเรียว ส่วนปลายป้านออก
|
|
 |
 |
 |
 |
||
| รูปลิ่มแคบ (subulate) |
รูปเข็ม (acicular) |
รูปแถบ (linear) |
รูปขอบขนาน (oblong) |
||
 |
 |
 |
 |
||
| รูปใบหอก (lanceolate) |
รูปใบหอกกลับ (oblanceolate) |
รูปรี (elliptic) |
รูปไข่ (ovate) |
||
 |
 |
 |
 |
||
| รูปไข่กลับ (obbvate) |
รูปสามเหลี่ยม (deltoid) |
รูปไต (reniform) |
รูปวงกลม (orbicular) |
||
 |
 |
 |
|||
| รูปหัวใจ (cordate) |
รูปเคียว (falcate) |
รูปช้อน (spathulate) |
 |
|
|
ปลายใบยาวคล้ายหาง (caudate) ปลายใบสอบเข้าหากัน แล้วเรียวยื่นออกไปคล้ายหาง
ปลายเป็นติ่งหนาม (mucronate) ปลายใบเป็นติ่งสั้นเกิดจากเส้นกลางใบยื่นออกไป
ปลายแหลม (acute) ปลายใบแหลมเกิดจากขอบใบสองข้างชนกันที่ปลายเป็นมุม
ปลายเรียวแหลม (acuminate) ปลายแหลม แต่คอดเว้าเล็กน้อย
ปลายมน (obtuse) ปลายใบโค้งมน
ปลายตัด (truncate) ปลายใบตัดเกือบเป็นเส้นตรง
ปลายเว้าบุ๋ม (emarginate) ปลายเว้าแอ่งตื้น ๆ ตรงกลาง
ปลายเว้าตื้น (emarginate) ปลายเว้าหยักเป็นมุมลงตื้น ๆ
|
|
 |
 |
 |
 |
||
| ปลายใบยาวคล้ายหาง (caudate) |
ปลายเป็นติ่งหนาม (mucronate) |
ปลายแหลม (acute) |
ปลายเรียวแหลม (acuminate) |
||
 |
 |
 |
 |
||
| ปลายมน (obtuse) |
ปลายตัด (truncate) |
ปลายเว้าบุ๋ม (emarginate) |
ปลายเว้าตื้น (emarginate) |
 |
|
|
โคนรูปลิ่ม (cuneate) โคนใบสอบมาจรดกันคล้ายรูปลิ่ม
โคนสอบเรียว (attenuate) โคนใบสอบเรียวลงมาคล้ายก้านใบมีครีบ
โคนเฉียง (oblique) โคนใบเฉียงหรือเบี้ยว
โคนมน (obtuse) โคนใบมน
โคนตัด (truncate) โคนใบตัด
โคนรูปหัวใจ (cordate) โคนใบเว้าเป็นรูปหัวใจ
โคนรูปเงี่ยงลูกศร (sagittate) โคนใบรูปลูกศร
โคนรูปเงี่ยงใบหอก (hastate) คล้ายโคนรูปเงี่ยงลูกศร แต่ส่วนโคนผายออก
|
|
 |
 |
 |
 |
||
| โคนรูปลิ่ม (cuneate) |
โคนสอบเรียว (attenuate) |
โคนเฉียง (oblique) |
โคนมน (obtuse) |
||
 |
 |
 |
 |
||
| โคนตัด (truncate) |
โคนรูปหัวใจ (cordate) |
โคนรูปเงี่ยงลูกศร (sagittate) |
โคนรูปเงี่ยงใบหอก (hastate) |
 |
|
|
ขอบใบเรียบ (entire)
ขอบใบเป็นคลื่น (undulate)
ขอบใบหยักมน (crenate)
ขอบใบหยักซี่ฟัน (dentate)
ขอบใบจักฟันเลื่อย (serrate)
ขอบใบเป็นหยัก (lobed)
ขอบใบหยักแบบขนนก (pinnatifid)
ขอบใบหยักเป็นแฉกแบบนิ้วมือ (palmatifid)
|
|
 |
 |
 |
 |
||
| ขอบใบเรียบ (entire) |
ขอบใบเป็นคลื่น (undulate) |
ขอบใบหยักมน (crenate) |
ขอบใบหยักซี่ฟัน (dentate) |
||
 |
 |
 |
 |
||
| ขอบใบจักฟันเลื่อย (serrate) |
ขอบใบเป็นหยัก (lobed) |
ขอบใบหยักแบบขนนก (pinnatifid) |
ขอบใบหยักเป็นแฉกแบบนิ้วมือ (palmatifid) |
 |
|
|
เส้นใบ มีการเรียงตัวดังนี้ คือ
เส้นใบแบบขนาน (parallel veins) พบในพืชใบเลี้ยงเดี่ยว
เส้นใบร่างแห (reticulate veins) พบในพืชใบเลี้ยงคู่
|
|
[ ลำต้น ] [ ใบ ] [ ดอก ] [ ผล ] [ เมล็ด ] |
BACK |