Untitled

http://www.tungsong.com


ประเวศ วะสี

วิสุทธิ์ ใบไม้

สมศักดิ์ สุขวงศ์

ฉลาดชาย รมิตานนท์

ชนวน รัตนวราหะ

ระพี สาคริก

ยศ สันตสมบัติ

มนุษย์ต่างกับสิ่งมีชีวิตชนิดอื่นๆ ที่วัฒนธรรม

 

คำถามมีว่าแล้วถ้าเช่นนั้นมนุษย์ต่างจากสัตว์ชนิดอื่นและพืชตรงไหนคำตอบคือ ต่างกันตรงที่มนุษย์
นับแต่บรรพบุรุษของมนุษย์เมื่อหลายล้านปีที่แล้วเป็นต้นมา หาได้ดิ้นรนตอบสนองสัญชาติญาณต่างๆ ในรูปแบบและวิธีการเดียวกันมาโดยตลอด ไม่แต่มนุษย์ทุกหนแห่งในโลกได้พยายามปรับตัวเข้ากับธรรมชาติสิ่งแวดล้อมต่างๆ ที่หลากหลาย ขณะเดียวกันก็ประดิษฐ์คิดค้นรูปแบบและวิธีการที่จะทำให้โอกาสในการมีชีวิตรอด ปลอดภัยและสืบต่อลูกหลานมีสูงขึ้น สิ่งที่มนุษย์คิดค้นหรือประดิษฐ์ขึ้นมาไม่ได้มีอยู่ตามธรรมชาตินี้เองที่เราเรียกกันว่า วัฒนธรรม ดังนั้นมนุษย์กับสัตว์จึงต่างกันตรงที่มนุษย์มีวัฒนธรรม ส่วนสัตว์ไม่มีวัฒนธรรม กล่าวคือ พฤติกรรมของมนุษย์มิใช่เกิดจากแรงกระตุ้นของสัญชาตญาณธรรมชาติเท่านั้นไม่ แต่พฤติกรรมของมนุษย์ยังถูกกำหนดและควบคุมโดยวัฒนธรรมด้วย ส่วนพฤติกรรมของสัตว์โดยทั่วไปเป็นไปตามสัญชาตญาณที่สืบทอดมาเป็นเวลายาวนานแล้วอย่างไม่เปลี่ยนแปลง

 

ฉะนั้นเราจะเห็นได้ว่า ธรรมชาติ (nature) เป็นความเป็นจริงด้านหนึ่งที่เกิดขึ้นมาเองและ
มีกระบวนการเปลี่ยนแปลงหรือวิวัฒนาการมาเป็นลำดับตามกฎธรรมชาติ ส่วนความจริงอีกด้านหนึ่งคือ วัฒนธรรม (culture) เป็นสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นและมีการเปลี่ยนแปลงหรือวิวัฒนาการมายาวนานแล้วเช่นเดียวกัน แต่ประเด็นสำคัญคือความจริงทั้งสองด้านนี้ต่างมีอิทธิพลหรือกำหนดซึ่งกันและกัน


กำเนิดวัฒนธรรม BACK วัฒนธรรมมีทั้งที่เป็นรูปธรรมและนามธรรม