ชื่อท้องถิ่น

ชัยพฤกษ์ ราชพฤกษ์(กลาง) ลมแล้ง (เหนือ) ลักเกลือ ลักเคย (ปัตตานี) กุเพยะ (กระเหรี่ยง)

ชื่อวิทยาศาสตร์

Cassia fistula Linn.

วงศ์

LEGUMINOSAE (FABACEAE) - CAESALPINIOIDEAE

ชื่อสามัญ

Golden Shower Tree , Purging Cassia

ลักษณะ

เป็นไม้ยืนต้นสูงประมาณ 5-15 เมตร ใบ เป็นช่อประกอบด้วยใบย่อย 3-8 คู่ ก้านใบยาว 7-10 เซนติเมตร ใบย่อยรูปไข่หรือรูปวงรี กว้าง 4-8 ซม. ยาว 7-12 ซม.    ดอก ออกเป็นช่อที่ปลายกิ่ง กลีบดอกสีเหลือง มีกลิ่นหอมอ่อนๆ มีกลีบเลี้ยงและกลีบดอกอย่างละ 5 กลีบ ผล เป็นฝักกลมยาว สีน้ำตาลเข้มหรือดำ เปลือกแข็งภายในมีผนังกั้นเป็นห้องๆ แต่ละห้องจะมีเมล็ดอยู่หนึ่งเมล็ด รูปรี

การขยายพันธุ์

เมล็ด โดยการเพาะเมล็ดให้ได้ต้นกล้าสูง 30-50 เซนติเมตร ขุดหลุมกว้างและลึก 50-70 เซนติเมตร

ส่วนที่นำมาเป็นยา

ฝัก ใบ ดอก เปลือกราก แก่น เนื้อในฝักแก่

สารเคมีและสารอาหารที่สำคัญ

anthraquinone glycoside เนื้อในฝักมี hydroxymethylantraquinone 1.05%, sennoside A, sennoside B, aloin, barbaloin, rhein

สรรพคุณทางยา
และวิธีใช้

  ยาระบาย :   ใช้เนื้อในฝักหนักประมาณ 4 กรัม หรือทั้งฝักต้มใส่เกลือเล็กน้อย รับประทานตอนเช้า หรือก่อนนอน
           : ใช้ฝัก นำมาตัดเป็นท่อนสั้นๆ ใส่หม้อต้มกับน้ำประมาณ 1 แก้วครึ่ง เคี่ยวไฟอ่อนๆ จนเหลือน้ำประมาณ 1 แก้ว เทเอามาดื่มให้หมด

  กำจัดศัตรูพืช :   ใช้เนื้อหุ้มเมล็ด 10 กรัม นำมาบดผสมน้ำ 100 ซีซี. หมักทิ้งไว้ 1 วัน ใช้ยับยั้งการฟักไข่ของด้วงถั่วเขียว
           : ใช้ฝักคูนมาบดให้ละเอียด ผสมน้ำ ในอัตราฝักคูน 1 กก. ต่อน้ำ 20 ลิตร ทิ้งไว้ 3-4 วัน กรองเอาสารละลายที่ได้ไปฉีดพ่น ในแปลงถั่วลิสงสามารถป้องกันกำจัดหนอนกระทู้ผักและด้วงต่างๆ ได้

ข้อควรรู้


คำแสด สมุนไพร 67 ชนิด ที่ใช้ในสาธารณสุขมูลฐาน ชุมเห็ดเทศ