วิกฤตการณ์คือความทุกข์ทรมาน ยุ่งยากลำบาก มันไม่เคารพในความเป็นมนุษย์ มันเป็นมนุษย์แต่ไม่เคารพในความเป็นมนุษย์ มันเคารพกิเลสของมันโน่น กิเลสมันเป็นผีสางอะไรก็ไม่รู้ มันไปเคารพกิเลส ไม่เคารพความเป็นมนุษย์ ค่าของความเป็นมนุษย์มันไม่รู้จัก

ความเป็นมนุษย์ คุณค่าของความเป็นมนุษย์ ใครเป็นมนุษย์มากน้อยเท่าไหร่ มันอยู่ที่ค่ามากน้อยเท่าไหร่ ถ้ายังเคารพในคุณค่าของความเป็นมนุษย์ ทำอันธพาลไม่ลง ทำอันธพาลไม่ได้ มีความเข้าใจถูกต้อง เห็นชัดว่า ความเห็นแก่ตัวคือข้าศึก ศัตรู มารร้าย ซาตาน อะไรแล้วแต่จะเรียกอะไรในฝ่ายร้าย มันรวมอยู่ในความเห็นแก่ตัว ความไม่เห็นแก่ตัวมันก็ตรงกันข้าม ขอให้สังเกตดูให้ดี

ศัตรูของเรา

ศัตรูของเราไม่ใช่อะไร มันคือความเห็นแก่ตัวของเรา มันบ้าบอเหลือประมาณ ความเห็นแก่ตัวกลับเป็นข้าศึกแก่ตัว เห็นแก่ตัวมันน่าจะเป็นผลดีแก่ตัว แต่กลับเป็นข้าศึกเพราะเห็นแก่ตัว เห็นแก่ตัวมันน่าจะเป็นผลดีแก่ตัว แต่กลับเป็นข้าศึก เพราะเห็นแก่ตัวด้วยความโง่ ด้วยกิเลส ด้วยอะไรเนี่ย

ถ้าไม่มีความโง่ ไม่มีความหลงใหล มันก็ไม่เห็นแก่ตัว มันเห็นแก่ผู้อื่น มันเห็นแก่ความถูกต้อง

ความเห็นแก่ตัว นำไปสู่ความผิดพลาดทุกอย่าง ทุกประการ มันไม่เห็นแก่ความถูกต้อง มันไม่เคารพเพื่อนมนุษย์ มันไม่เห็นแก่สันติสุขของเพื่อนมนุษย์ มันเห็นแก่การได้ของตัวเท่านั้น

กูได้นั่นแหละคือดี กูได้นั่นแหละคือความถูกต้อง กูได้นั่นแหละคือความยุติธรรม อย่างอื่นไม่มี

เพราะฉะนั้นจึงมีปัญหาเบียดเบียนกันอย่างน่าสลดทั่วไปทั้งโลก ไม่จำเพาะเจาะจงเมืองนครฯ เพราะมันมีความเห็นแก่ตัวระบาด

ยิ่งเจริญก็ยิ่งเห็นแก่ตัว ยิ่งเจริญด้วยวัตถุ ความเจริญอย่างที่มีอยู่นี่ล่ะ ยิ่งเห็นแก่ตัว ยิ่งฉลาดก็ยิ่งเห็นแก่ตัว

การศึกษาหมาหางด้วน

การศึกษาบ้าๆ บอๆ ในโลกในเวลานี้ มันสอนให้ฉลาดเท่านั้นแหละ คุณอย่าไปหลงกับมัน มันสอนแต่ให้ฉลาด ฉลาดแล้วมันไม่ควบคุมความฉลาดเลย ไม่มีอะไรควบคุมความฉลาดเลยเพราะศีลธรรมมันสูญไปหมดแล้ว

ถ้าเป็นโบราณนะมีศีลธรรม วัฒนธรรม ประเพณี คอยควบคุมความฉลาดอย่าให้ฉลาดผิดทางเดี๋ยวนี้มันสูญเสียสิ่งเหล่านั้นไปหมดแล้ว ความฉลาดก็อิสระเสรี เอาไปใช้เห็นแก่ตัวก็ยิ่งเห็นแก่ตัวลึกซึ้ง

การศึกษาในปัจจุบันให้แต่ความฉลาดเพียงอย่างเดียว ไม่มีอะไรควบคุมความฉลาด เราเรียกว่า “การศึกษาหมาหางด้วน”

เขาโกรธ เขาด่า ไม่เป็นไร ด่าไปเถอะ เราขอเรียกว่าการศึกษาหมาหางด้วน ไม่มีสิ่งจะควบคุมความฉลาดอันตรายที่สุด

เดี๋ยวนี้เขามีการศึกษากันอย่างนี้กันทั้งนั้น จึงเจริญก้าวหน้ากันแต่ในทางวัตถุ เพื่อประโยชน์แก่ตัว โดยไม่เห็นแก่ความถูกต้องไม่เห็นแก่ธรรมะ ไม่เห็นแก่เพื่อนมนุษย์ตาดำๆ