ดูถึงกฎหมาย กฎหมายนั้นไม่อาจควบคุมความเห็นแก่ตัวได้ ควบคุมได้เฉพาะภายนอก ด้านนอกเท่านั้น มันก็เหลือโอกาสอยู่เยอะแยะไปหมดที่จะทำอาชญากรรม ด้วยความเห็นแก่ตัวถ้ามีธรรมะมันเข้าไปควบคุมภายในได้ ความเห็นแก่ตัวมันมีได้ยาก กฎหมายควบคุมได้เฉพาะภายนอก เมื่อมีหลักฐาน เมื่อมีอะไรตามแบบ กฎหมายจะลึกซึ้งถึงภายในเป็นไปไม่ได้ ความเห็นแก่ตัวมันจึงระบาดอยู่ทั่ว ๆ ไป ความเห็นแก่ตัวยิ่งเจริญเท่าไร ก็ยิ่งต้องเพิ่มเรือนจำ เพิ่มคุก เพิ่มตะราง เพิ่มตำรวจ เพิ่มศาล เพิ่มโรงพยาบาลบ้า เพื่ออะไรเหล่านั้น นี่แหละเป็นเครื่องวัดความเห็นแก่ตัวว่ามีมากน้อยเท่าไร
คนอันธพาลเห็นแก่ตัว ก็เพราะความดีของเขามันหลงทาง ที่จริงเขาอยากดีทั้งนั้นแหละ คนอันธพาลก็อยากดี คนบ้าก็อยากดี แต่ว่าความดีของเขาหลงทาง มันหลงทาง มันเป็นการเห็นแก่ตัว มันทำตรงกันข้าม ต้องรู้ไว้สำหรับทำให้ถูกทาง ปัญหายุ่งยากเดี๋ยวนี้ มันก็ว่าไอ้โลกสมัยใหม่ โลกปัจจุบันนี้เจริญด้วยวัตถุ แล้วมันก็พยายามที่จะโฆษณาชักจูง หลอกลวงอย่างยิ่ง ที่จะให้หลงในวัตถุ เพราะผู้ผลิตต้องการจะขายโฆษณาชักชวนเสียจนหลงหมด หลงวัตถุ ความเห็นแก่ตัวก็ยิ่งทวีคูณขึ้นอีกมากกว่าแต่ก่อน น่าสงสารนะมนุษย์นี้ มีความเห็นแก่ตัวมากขึ้น มากขึ้น อย่างน่าอับอายต่อสัตว์เดรัจฉานซึ่งมีความเห็นแก่ตัวเท่าเดิม เมื่อหมื่นปี แสนปีมาแล้ว มันมีความเห็นแก่ตัวเท่าไหร่นั้น มันก็อยู่เท่านั้น เพราะมันโง่ มันคิดไม่เป็น สัตว์เดียรัจฉานมันจึงมีความเห็นแก่ตัวเท่าเดิม มนุษย์เนี่ย คนเนี่ยมันเห็นแก่ตัวเพิ่มขึ้นไม่รู้กี่ร้อยกี่พันเท่า หมื่นเท่า แสนเท่า ปัญหาจึงเต็มไปหมด ปัญหาเหล่านี้ไม่มีกับสัตว์เดรัจฉาน นี่เรียกว่าต้นเหตุแห่งปัญหา
ที่นี้จะพูดถึงสิ่งที่จะแก้ปัญหาได้ คำพูดสั้น ๆ แบบกำปั้นทุบดิน คือ สัมมาทิฏฐิ สัมมาทิฏฐิ จะแก้ปัญหาความทุกข์ทั้งปวง มีพุทธภาษิตตรัสไว้ตรง ๆ ว่า สมฺมาทิฏฐิ สมานาทา สพฺพทุกฺข อุปปจฺจคุงฺ จะก้าวล่วงความทุกข์ทั้งปวงด้วยสัมมาทิฏฐิ คำนี้กว้างมาก เมื่อมีความคิดถูกต้อง ความเข้าใจถูกต้อง ความเห็นถูกต้อง ความเชื่อถูกต้อง อุดมคติถูกต้อง เมื่อรวมกันแล้วเรียกว่า สัมมาทิฏฐิ
ถ้ามีสัมมาทิฏฐิแล้วมันแก้ปัญหาได้ จงพยายาม พยายามช่วยกันทุกอย่าง ทุกวิถีทางที่จะให้สัมมาทิฏฐิเข้ามาเกิดขึ้น เข้ามาและแผ่ซ่านปกคลุมอยู่ทั่วไป ให้มันปกคลุมด้วยสัมมาทิฏฐิ ทำความเข้าใจซึ่งกันและกันอย่างทั่วถึงในหมู่มนุษย์ ในหมู่คนด้วยกัน อย่าให้มันเกิดมิจฉาทิฏฐิ นอกรีตนอกคอกออกไป มันจะเกิดเห็นโทษของความเห็นแก่ตัว เห็นประโยชน์ เห็นคุณของความไม่เห็นแก่ตัว ก็คือเห็นแก่ความถูกต้องนั่นแหละ แล้วมันก็จะกระทำแก่เพื่อนมนุษย์ด้วยกันอย่างที่เราเรียกว่า เป็นเพื่อนเกิด เพื่อนแก่ เพื่อนเจ็บ เพื่อนตายแก่กัน ถ้ามันเห็นแก่ตัว มันไม่คิดอย่างนั้นหรอก คนโง่นี้เห็นแก่ตัวแล้วมันไม่รู้หรอกว่า ใครเป็นเพื่อนเกิด เพื่อนแก่ เจ็บ ตาย ไม่รู้ตัวใครตัวมันรู้แต่ตัวกู ของกูเท่านั้น มันจะเห็นแก่ตัวกู ของกูเท่านั้น มันก็เลยไม่เห็นแก่อะไร ไม่เห็นแก่ความถูกต้อง ไม่เห็นแก่เกียรติยศบ้านเกิดเมืองนอนที่เคยสูงส่งด้วยคุณธรรม บรรพบุรุษแต่กาลก่อนได้สร้างไว้สูงสุดด้วยคุณธรรม ไอ้ลูกหลานโง่ ๆ ทำลายล้างหมดเลยความเห็นแก่ตัวมันอย่างนี้ จะสร้างแต่ทางวิกฤติ |
  |
 |
กฎหมายไม่อาจควบคุม