ชื่อท้องถิ่น |
หาด(ภาคกลาง), หาดหนุน, หาดขนุน(พายัพ), กาแย, ตาแป, ตาแปง (นราธิวาส), หาดใบใหญ่ ,มะหาดใบใหญ่ (หาดใหญ่), ขนุนป่า |
ชื่อวิทยาศาสตร์ |
Artocarpus lakoocha Roxb. |
วงศ์ |
MORACEAE |
ชื่อสามัญ |
|
ลักษณะ |
เป็นไม้ยืนต้น เปลือกลำต้นหยาบสีเทาแกมน้ำตาล หรือน้ำตาลดำ แตกเป็นสะเก็ด ลำต้นสูงประมาณ 30 เมตร ทรงพุ่มแผ่กว้าง ใบเดี่ยวเรียงสลับ รูปขอบขนานหรือรูปวงรี กว้าง 8-10 ซ.ม. ยาว 10-20 ซ.ม. หลังใบเป็นมันสีเขียวเข้ม ท้องใบสาก ดอกช่อออกที่ซอกใบ ค่อนข้างกลม ก้านสั้น แยกเพศ อยู่บนต้นเดียวกัน ผล เป็นผลรวม รูปกลม สีเหลือง ผิวขรุขระ มีขนนุ่ม |
การขยายพันธุ์ |
|
ส่วนที่นำมาเป็นยา |
แก่น |
สารเคมีและสารอาหารที่สำคัญ |
เตตร้าไฮดรอกซี่ สติลบีน (Tetrahydroxystibene) |
สรรพคุณทางยา และวิธีใช้ |
ยาถ่ายพยาธิเส้นด้าย พยาธิไส้เดือน และตัวตืดสำหรับเด็ก : ผงปวกหาด (ใช้แก่นมาหั่นเป็นชิ้น ๆ ประมาณ ครึ่งปี๊ป หรือ10 ลิตร ต้มเคี่ยวด้วยน้ำจนเกิดฟอง ช้อนเอาฟองมาตากแห้ง จะได้เป็นผงสีเหลือง เรียกว่าผงปวกหาด) 1 ช้อนโต๊ะ หรือ 3-4 กรัม ละลายน้ำเย็น (อาจบีมนำมะนาวลงไปด้วยก็ได้) กินตอนเช้ามืดขณะท้องว่าง จากนั้น 2 ชั่วโมงให้กินยาถ่าย(ดีเกลือ) ตาม แก้คัน : ใช้ผงปวกหาด ละลายน้ำทาบริเวณที่คัน |
ข้อควรรู้ |
การรับประทานปวกหาดกับน้ำร้อนจะทำให้มีอาการคลื่นไส้อาเจียนมากขึ้น |
มะแว้งต้น | มังคุด |