ชื่อท้องถิ่น น้อยแน่ (ใต้) มะแน่ มะนอแน่ (เหนือ) หมักเขียบ มะเขียบ(ตะวันออกเฉียงเหนือ) ลาหนัง (ปัตตานี)

ชื่อวิทยาศาสตร์

Annona squamosa Linn.

วงศ์

ANNONACEAE

ชื่อสามัญ

Sugar Apple,Sweet Sop

ลักษณะ

ต้น  เป็นไม้ประเภทยืนต้น พุ่มเล็กสูง 3-5 เมตร เปลือก ของลำต้นค่อนข้างเรียบมีสีน้ำตาล ใบ เป็นใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปใบหอก หรือหอกแกมขอบขนาน ขนาดกว้าง 3-6 ซม. ยาว 7-13 ซม. ปลายแหลม ดอก เป็นดอกเดี่ยว ออกที่ซอกใบห้อยลง กลีบดอกสีเหลืองแกมเขียว เรียง 2 ชั้น ๆ ละ 3 กลีบ หนาอวบน้ำ มีเกสรตัวผู้และรังไข่จำนวนมาก มีกลิ่นหอม ผล ผลเป็นผลกลุ่ม รูปกลม ผิวมีลักษณะเป็นตานูน มีสีเขียวแกมเหลือง เนื้อมีลักษณะนุ่ม ชุ่มน้ำ มีรสชาติที่หวานหอม เมล็ด มีลักษณะแข็งรูปกลมรี สีน้ำตาลเข้ม หรือสีดำเป็นมัน

การขยายพันธุ์

ปลูกโดยใช้เมล็ดหรือกิ่งตอน เวลาหยอดเมล็ดลงในดินลึก 3-4 ซ.ม. กลบดินให้เรียบ รดน้ำทุกวันจนกว่าเมล็ดจะงอก เมื่อได้ต้นกล้าสูงประมาณ 20 ซ.ม. ก็สามารถย้ายไปปลูกในที่ ๆ ต้องการ

ส่วนที่ใช้เป็นยา

ใบสดและเมล็ด

สารเคมีและสารอาหารที่สำคัญ

anonaine , organic, acid, resin, steroids และ alkaloid

สรรพคุณทางยา
และวิธีใช้

 ฆ่าเหา
-  ใช้ใบสด 1 กำมือ (15 กรัม) หรือเมล็ด 10 เมล็ด ตำให้ละเอียดผสมน้ำมันมะพร้าว พอแฉะ ขยี้ให้ทั่วศรีษะ ใช้ผ้าคลุมโพกไว้ 10-30 นาที ใช้หวีสางเหาออกและสระผมให้สะอาด
-  ใช้ใบสด 1 กำมือ (15 กรัม) หรือเมล็ด 10 เมล็ด ตำให้ละเอียดผสมเหล้าโรงคั้นเอาน้ำไปชะโลมผมให้ทั่วทิ้งไว้ 10 นาที ถึง 1 ชั่วโมง จึงใช้หวีสาง เหาจะหลุดร่วงออกมา

ข้อควรระวัง

- ระวังไม่ให้น้ำสะกัดเข้าตา เพราะจะทำให้ตาอักเสบหากส่วนผสมเข้าตาควรล้างด้วยน้ำสะอาดโดยทันที
- ในการกำจัดเหานั้นห้ามทิ้งไว้ค้างคืน และต้องสระล้างเส้นผมให้สะอาดทุกครั้ง
- น้ำที่คั้นจากเมล็ดน้อยหน่าผสมกับน้ำมันมะพร้าว ในอัตราส่วน 1 : 2 สามารถฆ่าเหาได้ดีที่สุด คือได้ถึง 98 % ใน 2 ชั่วโมง

เทียนบ้าน สมุนไพร 67 ชนิด ที่ใช้ในสาธารณสุขมูลฐาน บอระเพ็ด