ชื่อท้องถิ่น

เทียนดอก, เทียนบ้าน, เทียนสวน (ภาคกลาง) ; จึงกะฮวย, ห่งเซียง, จี๋กะเช่า, เซียงถ่ออั้ง (จีน)

ชื่อวิทยาศาสตร์

Impatiens balsamina Linn.

วงศ์

BALSAMINACEAE

ชื่อสามัญ

Garden Balsam, Rose Balsam

ลักษณะ

เป็นพืชล้มลุก ต้นสูง 20 - 60 ซม. ลำต้นสีเขียวอ่อน อุ้มน้ำ เนื้อใสและโปร่งแสง ใบ เป็นใบเดี่ยว เรียงสลับเวียนรอบลำต้น รูปยาวเรียว โคนใบและปลายเรียวแหลม ขอบใบหยักแบบฟันเลื่อย กว้าง 2 - 3 ซม. ยาว 8 - 10 ซม. ก้านใบสั้น มีตุ่มเรียงเป็นแนวยาว 2 ข้าง ดอก ออกเดี่ยวๆ หรือออกหลายดอกอยู่รวมกัน กลีบรองดอก 3 กลีบ รูปไข่ป้อม เล็ก สีเขียว กลีบดอก 5 กลีบ กลีบบนรูปกลม ปลายเว้าเล็กน้อย กลีบข้าง 2กลีบกว้าง กลีบล่างงอเป็นกระเปาะ ก้นกระเปาะมี จงอยยื่นออกมาเป็นหลอดเล็กๆ ยาวๆ ปลายโค้งงอขึ้นเล็กน้อย กลีบดอกมีหลายสี เช่น ขาว ชมพู แดง หรือ หลายสีผสมกัน เกสรผู้ 5 อัน ติดอยู่รอบเกสรเมีย เกสรเมียมี 5 ช่อง ปลายท่อเกสรเมียมี 5 แฉก ผล รูปไข่ หรือ รูปรี มีขนสีขาว แก่จัดจะแตกเป็นริ้วๆ ตามยาวของผลและม้วนขมวด แต่ละช่องมีเมล็ดจำนวนมาก เมล็ดกลม สีน้ำตาล กว้าง ยาว ประมาณ 2 - 3 มม.

ขยายพันธุ์

ใช้เมล็ดหยอดลงในดินลึก 2 - 3 กลบดินให้เรียบ รดน้ำให้ชุ่มทุกวัน เมื่อต้นงอกแล้วยาวพอสมควร ให้ถอนต้นที่ไม่แข็งแรงออกเหลือเพียง 1 - 2 ต้นต่อหลุม

ส่วนที่นำมาเป็นยา

ใบ, เมล็ด

สารเคมีและสาร
อาหารที่สำคัญ

กรดอินทรีย์, สาร harands}, anthocyanin และสารสกัดแอลกอฮอล์ของใบมีสาร lawsone

สรรพคุณทางยา
และวิธีใช้

 รักษาฝี แผลพุพองและเล็บขบ     ใช้ใบสด 1 กำมือ ตำให้ละเอียดนำมาพอกบริเวณที่เป็นวันละ 3 ครั้ง

ข้อควรระวัง

 -

ทับทิม สมุนไพร 67 ชนิด ที่ใช้ในสาธารณสุขมูลฐาน น้อยหน่า