นครศรีธรรมราช เป็นจังหวัดที่มีอาณาเขตกว้างใหญ่เป็นลำดับที่ ๒ ของภาคใต้ (รองจากสุราษฎร์ธานี) และมากเป็นลำดับที่ ๑๖ ของประเทศไทย คือมีพื้นที่ประมาณ ๙,๙๔๒.๕ ตารางกิโลเมตร มีฝั่งทะเลยาวประมาณ ๒๒๕ กิโลเมตร แต่มีจำนวนอำเภอ จำนวนประชากร และจำนวนพื้นที่ทำนามาก เป็นลำดับที่ ๑ ในภาคใต้

ทิศเหนือ ติดจังหวัดสุราษฎร์ธานี

ทิศใต้ ติดจังหวัดตรัง จังหวัดพัทลุงและจังหวัดสงขลา

ทิศตะวันออก ติดอ่าวไทย ซึ่งมีชายฝั่งทะเลยาว ๒๓๖ กิโลเมตร

ทิศตะวันตก ติดจังหวัดสุราษฎร์ธานีและจังหวัดกระบี่

ลักษณะภูมิประเทศ แตกต่างกันไปตามลักษณะเทือกเขานครศรีธรรมราช แบ่งได้เป็น ๓ บริเวณ คือ บริเวณเทือกเขาตอนกลาง ได้แก่ พื้นที่เทือกเขาที่ทอดตัวตามแนวยาวจากตอนเหนือของจังหวัดไปถึงตอนใต้สุด เทือกเขานครศรีธรรมราชเป็นเทือกเขาขนาดใหญ่อยู่ทางตอนเหนือ ในเขตจังหวัดนครศรีธรรมราช มียอดเขาที่สูงที่สุดคือ เขาหลวง โดยมีความสูงถึง ๑,๘๓๕ เมตรเหนือระดับน้ำทะเล พื้นที่เทือกเขาส่วนใหญ่มีความสูงมากกว่า ๒๐๐ เมตร เทือกเขานี้เป็นต้นน้ำ

อำเภอนาบอนและอำเภอทุ่งสง

ลักษณะภูมิอากาศ มีลักษณะแบบมรสุมเมืองร้อนโดยไดัรับอิทธิพลของลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ และลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ ฤดูร้อน เริ่มตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์จนถึงเดือนเมษายน อากาศค่อนข้างร้อนตลอดฤดู ฤดูฝน สามารถแบ่งได้เป็น 2 ช่วงคือ ตั้งแต่เดือนพฤษภาคมถึงเดือนตุลาคมซึ่งได้รับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ และอีกช่วงคือตั้งแต่เดือนพฤศจิกายนถึงเดือนมกราคม ซึ่งได้รับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ ในช่วงนี้จะมีปริมาณฝนตกหนาแน่น อุณหภูมิเฉลี่ยตลอดปี ๒๗.๔ องศาเซลเซียส ความแตกต่างระหว่างอุณหภูมิเฉลี่ยสูงสุดประมาณ ๙.๑ องศาเซลเซียส ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ย ๒,๔๙๐.๙ มิลลิเมตรอำเภออำเภอ

การปกครอง ข้อมูลจากกรมการปกครอง กระทาวงมหาดไทย ปี พ.ศ. ๒๕๔๐ แบ่งเขตการปกครองจังหวัดนครศรีธรรมราชออกเป็น ๒๑ อำเภอ ๒ กิ่งอำเภอ ๑๖๙ ตำบล ๑,๔๑๓ หมู่บ้าน มีรายชื่ออำเภอและกิ่งอำเภอดังนี้คือ อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช อำเภอพรหมคีรี อำเภอลานสกา อำเภอฉวาง อำเภอถ้ำพรรณราอำเภอพิปูน อำเภอเชียรใหญ่ อำเภอท่าศาลา อำเภอทุ่งสง อำเภอบางขัน อำเภออำเภอนาบอน อำเภอทุ่งใหญ่ อำเภอปากพนัง อำเภอร่อนพิบูลย์ อำเภอสิชล อำเภอขนอม อำเภอหัวไทร อำเภอชะอวด อำเภอจุฬาภรณ์ อำเภอเฉลิมพระเกียรติ อำเภอพระพรหม กิ่งอำเภอช้างกลาง (อำเภอ

มักตั้งถิ่นฐานทำมาหากินอยู่ในเขตตัวเมือง ส่วนชาวไทยมุสลิมส่วนใหญ่จะอยู่ในชนบท โดยเฉพาะบริเวณชายฝั่งทะเล ประชากรร้อยละ ๙๔.๕๓ นับถือศาสนาพุทธ ร้อยละ ๔.๙๑ นับถือศาสนาอิสลาม และร้อยละ ๐.๙ นับถือศาสนาคริสต์และศาสนาอื่นๆ

การคมนาคมขนส่งสามารถติดต่อภายในจังหวัดและจังหวัดใกล้เคียงได้สะดวก มีทางหลวงแผ่นดิน ทางหลวงจังหวัด และเส้นทางรถไฟสายใต้ จากกรุงเทพฯ ถึงนครศรีธรรมราช มีระยะทาง ๘๓๒ กิโลเมตร และมีสนามบินพาณิชย์ ๑ แห่ง ตั้งอยู่ที่ตำบลปากพูน อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช

แหล่งน้ำธรรมชาติส่วนใหญ่เกิดจากเทือกเขานครศรีธรรมราชและเทือกเขาบรรทัด แม่น้ำลำคลองที่สำคัญๆ ได้แก่ แม่น้ำปากพนัง ต้นน้ำเกิดจากเทือกเขาบรรทัดในเขตตำบลวังอ่าง อำเภอชะอวดไหลผ่านลงสู่ชะอวด อำเภอเชียรใหญ่และมีสาขาอู่อำเภอหัวไทร ไหลมารวมกันทีบ้านปากแพรก กลายเป็นแม่น้ำปากพนัง ไหลลงสู่อ่าวปากนคร แม่น้ำหลวงเป็นสาขาหนึ่งของแม่น้ำตาปี ต้นน้ำเกิดจากบริเวณทิศตะวันตกของเทือกเขานครศรีธรรมราชและเทือกเขาภูเก็ต ส่วนที่เกิดจากเทือกเขานครศรีธรรมราช มีต้นน้ำอยู่ในเขตอำเภอพิปูน และอำเภอฉวาง ไหลผ่านอำเภอฉวาง อำเภอทุ่งใหญ่ เข้าเขตจังหวัดสุราษฎร์ธานีในเขตอำเภอพระแสง อำเภอบ้านนาสารไปรวมกับแม่น้ำพุมดวงที่อำเภอพุนพิน เรียกว่า " แม่น้ำตาปี " ไหลสู่อ่าวบ้านดอน แม่น้ำสายนี้เป็นแม่น้ำยาวที่สุดในภาคใต้ คลอง

รวมจังหวัด อาชีพทางเกษตรที่สำคัญได้แก่ กสิกรรม มีมูลค่าผลิตภัณฑ์๕,๙๖๘.๔ ล้านบาท ปศุสัตว์ ๘๓๙.๙ ล้านบาท ประมง ๓,๑๕๙.๓ ล้านบาท ป่าไม้ ๖.๓ ล้านบาท บริการทางการเกษตร ๑๒๑ ล้านบาท การแปรรูปสินค้าเกษตรอย่างง่าย ๑,๓๒๗.๖ ล้านบาท สาขาพาณิชยกรรมส่วนใหญ่จะเป็นการค้าส่งและค้าปลีก ซึ่งมีความสำคัญต่อโครงสร้างทางเศรษฐกิจของจังหวัด รองจากสาขาเกษตรกรรมในปี พ.ศ. ๒๕๓๗ มีมูลค่าผลิตภัณฑ์สาขาการค้าส่งและค้าปลีกทั้งสิ้น ๘,๒๖๑.๑ ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ ๑๙.๒๙ ของมูลค่าผลิตภัณฑ์มวลรวมจังหวัด และการก่อสร้างมีมูลค่าผลิตภัณฑ์ ๓,๕๙๑.๕ ล้านบาท หรือคิดเป็นร้อยละ ๘.๓ ของมูลค่าผลิตภัณฑ์มวลรวมจังหวัด สภาพเศรษฐกิจโดยทั่วไปค่อนข้างดี กล่าวคือ ผลิตภัณฑ์จังหวัดอยู่ในลำดับที่ ๒ ของภาคใต้ และลำดับที่ ๑๒ ของประเทศ แต่เมื่อพิจารณาถึงรายได้ต่อคนต่อปี จะเห็นว่าค่อนข้างต่ำ คือ เป็นลำดับที่ ๑๓ ของภาคใต้และลำดับที่๔๗ ของประเทศ

ทรัพยากรธรรมชาติ ป่าไม้ เป็นทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญของจังหวัด ในปี พ.ศ. ๒๕๓๗ มีพื้นที่ป่าไม้ทั้งหมด ๓,๙๙๒,๒๓๐ ไร่ หรือคิดเป็นร้อยละ ๓๖ ของพื้นที่ทั้งหมดเป็นพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติประมาณ ๑,๙๐๓,๔๓๒ ไร่ ครอบคลุมพื้นที่ป่าสงวนที่เป็นป่าบกจำนวน ๖๒ แห่ง จำแนกเป็นป่าอนุรักษ์ พื้นที่ประมาณ ๑,๑๐๖,๙๘๖ ไร่ ป่าเพื่อเศรษฐกิจพื้นที่ประมาณ ๕๖๓,๕๙๗ ไร่ และป่าเพื่อปฏิรูปที่ดินเพื่อ