ในทางเศรษฐกิจจะเห็นว่าในชุมชนการทำงานของช่างทำรูปหนังตะลุงเป็นงานอาชีพที่เกี่ยวข้องกับมรดกทางวัฒนธรรมของท้องถิ่นภาคใต้ รูปหนังตะลุงเป็นศิลปะที่แสดงเอกลักษณ์ของภาคใต้ รูปหนังตะลุงเป็นศิลปะที่แสดงเอกลักษณ์ของภาคใต้ ค่าตอบแทนในการประกอบอาชีพ ผลจากการเข้าไปศึกษาในชุมชนทราบว่าการทำรูปหนังตะลุง ไม่ได้สร้างความร่ำรวยให้กับช่างทำรูปหนังตะลุง แต่เป็นงานที่ทำได้ อย่างอิสระโดยเฉพาะช่างในหมู่ที่ 5 จากการสัมภาษณ์ โดยตั้งคำถามว่าทำไมจึงเลือกการทำรูปหนังตะลุงเป็นอาชีพคำตอบจากช่างจำนวน 20 คน สรุปได้ว่า สาเหตุที่เลือกการทำรูปหนังตะลุงเป็นอาชีพเพราะรูปหนังตะลุงสามารถทำได้ทุกเวลา ไม่จำเป็นต้องรอให้ถึงฤดูกาล ฝนตก แดดออก ไม่มีผลต่อการทำงาน ดังนั้นผู้ที่ทำรูปหนังตะลุงสามารถทำงานได้ทุกวัน         จากการศึกษาเกี่ยวกับรายได้ของช่างในชุมชนในระยะเวลาประมาณ 3 ปี คือ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2535 -2538 และจากข้อสังเกตของตัวผู้เขียนเอง พบว่าการคำนวณรายได้ของช่างทำรูปหนัง แต่ละคนหรือ แต่ละครอบครัวนั้น มีดังนี้ 1. ฝีมือในการทำงาน ในสังคมช่างทำรูปหนังตะลุงจะแบ่งผลงานออกเป็น 3 ลักษณะคือ งานฝีมือละเอียด งานฝีมือปานกลาง งานฝึกหัด ดังนั้นผู้ที่มีฝีมือทำรูปละเอียด ได้จะมีรายได้ประมาณวันละ 200 - 400 บาท ฝีมือปานกลางรายได้ประมาณวันละ 100 - 150 บาท เด็กฝึกงานจะไม่มีรายได้ แต่เมื่อทำรูปหนังตะลุงเป็นจะมีรายได้ประมาณ 50 - 80 บาท การพิจารณารูปหนังตะลุงในส่วนนี้คือ พิจารณาจากลวดลาย เส้นผม คิ้ว หนวด ฯลฯ รูปหนังแต่ละรูปผู้ที่อยู่ในสังคมเดียวกันจะทราบว่างานอย่างไหนละเอียดเหรือเป็นงานหยาบอย่างไร 2. การทำงานเป็นอุตสาหกรรมในครอบครัว   ครอบครัวที่มีสมาชิกอยู่วัยทำงานคือ พ่อ แม่ และลูก 1-3 คน จะมีรายได้เฉลี่ยเดือนละ 8,000 - 12,000 บาท จากการศึกษาในชุมชน ในปัจจุบันสภาพของช่างทำรูปหนังตะลุงเป็นครอบครัวขยายออกจากพ่อ แม่ ซึ่งครอบครัวช่างทำหนังในปัจจุบันมีสมาชิกไม่เกิน 6 คน ครอบครัวที่มี พ่อ แม่ และลูกไม่สามารถทำงานได้ จะมีรายได้เฉลี่ยเดือนละ 5,000 - 7,000 บาท

ช่างแกะหนังตะลุง         การแกะหนังตะลุงหรือการทำรูปหนังตะลุง เป็นงานหัตถกรรมที่เกี่ยวข้องกับการแสดงหนังตะลุงอันเป็นมหรสพที่ชาวภาคใต้นิยมกันมาช้านานเป็นอย่างมาก จนถือได้ว่าเป็นมรดกทางวัฒนธรรมอีกส่วนหนึ่งที่เป็นเอกลักษณ์ของชาวภาคใต้จำนวนช่างแกะหนังตะลุงหรือทำรูปหนังตะลุง เมื่อเปรียบเทียบกับจำนวนนายหนังแล้ว จะเห็นได้ว่าแตกต่างกันมาก จนอาจกล่าวได้ว่าจำนวนช่างแกะหนังตะลุงมีเพียง 1 ส่วน ในขณะที่นายหนังตะลุงมีถึง 7 ส่วน ช่างแกะหนังตะลุงเป็นช่างศิลป์แขนงหนึ่งที่ได้รับการถ่ายทอดวิชา และกระบวนการผลิตจากบรรพบุรุษในลักษณะงานฝีมือในครอบครัว ระบบการให้การศึกษาเรียนรู้ก็เข้าลักษณะงานช่างศิลป์ไทยรุ่นโบราณ คือ ไม่มีหลักสูตรและระยะเวลาศึกษาที่แน่นอนตายตัวอาศัยความสัมพันธ์ทางเครือญาติระหว่างผู้ถ่ายทอดกับผู้รับการถ่ายทอดเป็นประการสำคัญ จนกระทั่งสามารถจะออกปฏิบัติงานด้วยตนเองและยึดเป็นอาชีพได้ จึงจะถือว่าจบหลักสูตรวิชานี้ อาชีพช่างแกะหนังตะลุงในนครศรีธรรมราชในสมัยก่อนนั้นมีจำนวนน้อยอย่างยิ่ง เพราะอาชีพนี้ขึ้นอยู่กับจำนวนคณะหนังตะลุง หากมีคณะหนังตะลุงมาก อาชีพแกะหนังตะลุงก็พลอยดีตามไปด้วย แต่หากช่วงใดสังคมให้ความสนใจต่อมหรสพแขนงนี้น้อยอาชีพช่างแกะหนังก็ซบเซาลงไปด้วย         อย่างไรก็ดีปัจจุบันจังหวัดนครศรีธรรมราชได้รับการส่งเสริมการท่องเที่ยวอย่างเป็นรูปธรรมมากขึ้น ทำให้รายได้ของช่างแกะหนังตะลุงพลอยกระเตื้องขึ้นเนื่องจากรูปหนังตะลุงที่แกะขึ้นจะถูกนำไปใช้ในการแสดงแล้ว ยังกลายเป็นของที่ระลึกสำหรับนักท่องเที่ยว เจ้าของร้านที่ระลึกหรือพ่อค้าคนกลางได้มีส่วนร่วมในการแพร่กระจายงานฝีมือแขนงนี้ให้กว้างขวาง ทำให้อาชีพแกะหนังตะลุงลืมตาอ้าปากได้มากกว่าแต่ก่อน คนหนุ่นสาวในบางหมู่บ้านจึงหันมาฝึกหัดงานแกะหนังกันอย่างขะมักเขม้นเพราะเห็นช่องทางทำมาหาเลี้ยงชีพอยู่รำไร โดยเฉพาะในบางหมู่บ้านของอำเภอเมืองนครศรีธรรมราช มีทั้งช่างจริงและช่างฝึกหัดคร่ำเคร่งกับการตัดหนังและแกะหนังเป็นวัน ๆ

"หนังตะลุง" เป็นศิลปะการแสดงพื้นบ้านของภาคใต้ที่ได้ให้ความบันเทิงแก่ประชาชนในท้องถิ่นตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ประวัติความเป็นมาของหนังตะลุงนั้นสันนิฐานว่า อาจจะได้รับอิทธิพลจาหนังใหญ่สมัยอยุธยา หรืออาจจะได้รับแบบอย่างมาจากชวา แต่ก็มีหลักฐานโบราณคดีและประวัติศาสตร์แสดงให้เห็นว่า ภาคใต้ในอดีตเคยมีอาณาจักรโบราณที่รุ่งเรืองและหลายคนเชื่อว่าหนังตะลุงมีกำเนิดที่ภาคใต้ของไทยนี้เอง อย่างไรก็ดี หนังตะลุงก็กลายเป็นเอกลักษณ์ศิลปวัฒนธรรมของภาคใต้ ได้วิวัฒนาการพัฒนาเนื้อเรื่องให้เข้ากับสถานการณ์ปัจจุบัน แต่ก็คงลักษณะของศิลปะดั้งเดิม ปัจจุบันรูปหนังตะลุงไม่เพียงแต่จะใช้เพื่อการแสดงอย่างเดียว ยังเป็นผลิตภัณฑ์หัตถกรรมที่นักท่องเที่ยวทั้งชาวไทย และชาวต่างประเทศนิยมซื้อเป็นผลิตภัณฑ์ของที่ระลึก เช่น พวงกุญแจภาพประดับฝาผนัง ของใช้ต่าง ๆ เป็นต้น เมื่อพูดถึงการแกะสลักหนังตะลุง บุคคลที่กล่าวถึงและมีความสำคัญต่อวงการแกะสลักหนังตะลุง คนหนึ่งคือ "บรมครูอิ่ม" หรือนายอิ่ม จันทร์ชุม ช่างแกะสลักหนังตะลุง จากจังหวัดพัทลุงที่มีฝีมือแกะสลักสวยงามเป็นที่เลื่องลือ ทำให้มีชาวต่างประเทศได้มาติดต่อว่าจ้างให้ครูอิ่มเดินทางไปสอนการแกะสลักที่ประเทศเยอรมัน โดยให้ค่าจ้างเป็นเงิน 5 ล้านบาทแต่ด้วยอุดมการณ์และจิตสำนึกในความเป็นไทย ทำให้มีความหวงแหนและเสียดายศิลปกรรมที่สืบต่อจากบรรพบุรุษ จึงมีความต้องการที่จะอนุรักษ์มิให้ตกไปอยู่ในมือชาวต่างชาติ ครูอิ่มจึงปฏิเสธที่นะไปร่วมงานกับชาวต่างประเทศ ทำให้ครูอิ่มสูญเสียโอกาสที่จะได้เงินจำนวน 5 ล้านบาทซึ่งเป็นเงินที่ไม่น้อยทีเดียว         ต่อมาเมื่อครูอิ่มได้มีโอกาสเข้ามาเฝ้าสมเด็จพระบรมราชินี สมเด็จ ฯ ได้มีรับสั่งให้ครูอิ่มอนุรักษ์ศิลปหัตถกรรมเพื่อสอนเป็นวิทยาทานต่อไป ทำให้ครูอิ่มมีปณิธานและกำลังใจที่จะอนุรักษ์และสืบทอดศิลปะเพื่อการสร้างสรรค์งานศิลป์ที่ทรงคุณค่า และถ่ายทอดความรู้ให้แก่อนุชนรุ่นหลังสืบมา ในปี 2524 ครูอิ่มได้เริ่ม สอนการแกะสลักหนังให้แก่ชาวบ้าน และเด็กนักเรียนที่สนใจ ควบคู่ไปกับการผลิตของครูอิ่มเอง โดยใช้สถานที่วัดเป็นศูนย์การสอนต่อมา ครูอิ่มได้สร้างสถานที่เป็นศูนย์ฝึกอบรมอยู่ใกล้ ๆ บ้านโดยใช้ชื่อว่า "ศูนย์ศิลปหัตถกรรมบางแก้ว" ซึ่งสร้างเป็นศาลาชั่วคราวหลังคามุงจากเพื่อใช้ฝึกสอน การแกะสลัก มีผู้เข้ามาฝึกเรียนประมาณ 100 คน ในจำนวนผู้ฝึกอบรมมีทั้งชาวบ้านครู ตำรวจ นักเรียน และสามารถนำไปประกอบอาชีพประมาณ 40 ราย         "ครูอิ่ม" เกิดที่อำเภอระโนด จังหวัดสงขลา และย้ายมาอยู่ที่จังหวัดพัทลุงเมื่ออายุ 14 ปี โดยเหตุที่บรรพบุรุษของครูอิ่มมีอาชีพเชิดหนังตะลุง ทำให้ครูอิ่มมีความคุ้นเคยกับตัวหนังตะลุง และมีความสนใจการแกะสลักอยู่แล้ว ทำให้ครูอิ่มเริ่มฝึกหัดเรียนรู้การแกะสลักจากบิดา ซึ่งเป็นช่างแกะสลักหนัง และเมื่อพ้นจากการเป็นทหารเกณฑ์แล้ว ครูอิ่มก็หันมาเริ่มอาชีพการแกะสลักหนังอย่างจริงจัง ทำให้ชื่อเสียงของครูอิ่มเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวาง ในปี 2526 ครูอิ่มได้รับโล่บุคคลผู้มีผลงานดีเด่นทางช่างฝีมือ จากสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ และปี 2531ได้เป็นช่างแกะดีเด่นจากสมาคนนิยมไทย         ปัจจุบันครูอิ่มมีรายได้หลักจากการจำหน่ายผลิตภัณฑ์หนังแกะสลัก โดยแกะเป็นรูปตัวละครใน วรรณคดี หรือตัวละครในหนังตะลุง แกะลวดลายที่วิจิตรพิสดาร หนังที่นิยมใช้มักเป็นหนังวัว เนื่องจากมีความนิ่มและมีความกว้างพอ วัวตัวหนึ่งจะได้หนังประมาณ 7 กิโลกรัม และสามารถแกะเป็นตัวหนังตะลุงได้ประมาณ 20 ตัว หนังวัวสดราคา 20-30 บาท/กิโลกรัม

การสร้างรูปแบบหนังตะลุง คือ สามารถใช้เชิดได้ โดยยึดแบบอย่างจากช่างรุ่นเก่า รวมทั้งการเอาตัวละครในวรรณคดีต่าง ๆ มาทำเป็นรูปหนังตะลุง วรรณกรรมที่มีอิทธิพลต่อช่างทำรูปหนังตะลุงมากที่สุดคือ เรื่องรามเกียรติ์ มีรูปแบบต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับตัวละครรามเกียรติ์ เช่น รูปพระราม นางสีดา ทศกัณฑ์ หนุมาน การทำรูปหนังตะลุงให้มีความหลากหลายก็เพื่อให้ลูกค้าได้มีโอกาสเลือก และบางรูปแบบก็ทำขึ้นตามความต้องการของลูกค้า เช่น นักท่องเที่ยวที่เป็นคนจีนก็มักจะให้ทำรูปมังกร เจ้าแม่กวนอิม หรือรูปเซียน ในลักษณะ ในลักษณะต่าง ๆ ดังนั้นเพื่อความเข้าใจตรงกันในการติดต่อซื้อขายหนังตะลุงผู้ซื้อและช่างผู้ผลิต จึงเรียกการทำรูปหนังตะลุงว่า "ผลิตภัณฑ์ที่ทำจากหนัง" แบ่งออกเป็น 3 ประเภท คือ 1. รูปหนังตะลุง มีลักษณะเด่น คือ สามารถเชิด หรือขยับชิ้นส่วนได้บางส่วน เช่น ปาก แขน ขา 2. รูปหนังใหญ่ มีลักษณะเด่น คือ มีขนาดใหญ่ มีความหมาย และคำตอบอยู่ในภาพ ส่วนมากจะเกี่ยวข้องกับเรื่องรามเกียรติ์ เพราะหนังใหญ่นิยมล่นเรื่องรามเกียรติ์ ดังนั้นผู้ที่มีความรู้เกี่ยวกับเรื่องรามเกียรติ์ จะทราบว่ารูปหนังใหญ่นั้นเกี่ยวข้องกับรามเกียรติ์ตอนใหน อย่างไร 3. ภาพศิลป์ เป็นงานแกะสลักหนังประเภทหนึ่งที่ช่างภาพทำขึ้นตามจินตนาการของตนเองและเกิดจากความต้องการของผู้ว่าจ้าง ภาพศิลป์จะไม่มีข้อจำกัดในการสร้างสรรค์ แต่เป็นงานที่เกิดขึ้นสนองความต้องการของคนตามยุคสมัยที่ยังคงเป็นศิลปหัตถกรรมพื้นบ้านของภาคใต้

กรรมวิธีแกะหนัง