เราทำอะไรมันได้ที่ใจก่อน
ทำดีได้ความดี
ทำชั่วได้ความชั่ว
ทำปุ๊ปได้ปั๊ป
ยกตัวอย่างให้เห็นง่าย ๆ เราโกรธใครซักคนหนึ่ง โกรธหัวฟัดหัวเหวี่ยง กัดฟันกรอด ๆ อยากกินเลือดกินเนื้อมันเสียนักในขณะโกรธนั้นอะไรมันอยู่ในใจของเรา ความโกรธมันอยู่ในใจของเรา ถ้าเราโกรธสิบนาทีเราได้ความโกรธสินนาที โกรธครึ่งชั่วโมง ความโกรธอยู่กับเราครี่งชั่วโมง โกรธหนึ่งชั่วโมง ได้ความโกรธหนึ่งชั่วโมง โกรธบ่อย ๆ วันหนึ่งโกรธหลายหนแล้วคนนั้นจะมากไปด้วยความโกรธ
เป็นคนใจน้อยสร้อยสั้น โกรธง่าย มักโกรธ โกรธฝนตก โกรธแดดออก โกรธรถติด จราจรก็โกรธ ใครมองหน้า "มองทำไมวะ" แน่ะโกรธเขาแล้วหาว่าเขามองหน้า โกรธเสียเรื่อยเชียว นี่แหละคนขี้โกรธ
ไอ้ที่ขี้โกรธนั้นเพราะอะไรโยม เพราะเขาหัดโกรธบ่อย ๆ ไม่ได้โกรธมาตั้งแต่ในท้อง เด็กเกิดใหม่ ๆ มันโกรธไม่เป็น ตัวเล็ก ๆ มันโกรธไม่เป็นผู้ใหญ่สอนให้มันโกรธเอง เพราะผู้ใหญ่ทำโกรธให้มันเห็น ดุมันมั่ง ด่ามันมั่ง เช่นดุลูก ตีลูก นั่นแหละสอนลูกให้โกรธ พออะไรนิดด่า "ไอ้ชาติชั่ว" อะไรยังงี้มันก็สอนลูกให้ทำชั่ว เราบอกแช่งมันยังงั้น ทีนี้มันก็เรียนไปจากเราได้ความโกรธ
ถ้าเราโกรธเราก็ได้ความโกรธ ถ้าเราเกลียด เห็นคนนั้นเกลียด เห็นคนนี้เกลียด แล้วก็เป็นคนเกลียดไปหมดแหละ นาน ๆ เกลียดตัวเอง ไม่อยากมองตัวเองแล้ว มันเกลียดขึ้นมาแล้ว
ถ้าเราแผ่เมตตา ตื่นเช้าเป็นคนใจดีแผ่เมตตาไปยังชาวโลกทั้งหลาย ขอให้ชาวโลกเป็นสุข เป็นสุขเถิด เดินไปไหนก็ไปด้วยเมตตา หน้าตายิ้มแย้มแจ่มใสไม่บูดไม่บึ้ง คนนั้นอารมณ์ดี ทำบ่อย ๆ ก็เป็นคนใจดีใจงาม ไม่โกรธใครไม่เกลียดใคร มีแต่เมตตาต่อคน หัดเป็นคนอย่างไรมันก็เป็นคนอย่างนั้นแหละ ไอ้ที่เราเป็นอยู่น่ะเราสร้างมันขึ้นมาทั้งนั้นแหละ เราทำมันขึ้น เราสอนให้ทำสอนโดยตรงมั่งโดยอ้อมมั่ง สิ่งแวดล้อมสอนมั่ง คนที่อยู่ใกล้ชิดสอนมั่งจึงเป็นอย่างนั้น
เพราะฉะนั้นทำอะไรมันต้องได้อย่างนั้น ทำดีก็ได้ความดีเพิ่มขึ้น ให้เข้าใจให้มันถูกต้อง แล้วอย่าไปสะสมความชั่วเพราะถ้าเราสะสมความชั่วก็ถูกเผาด้วยความชั่วแล้วเสียผู้เสียคน
