ในยุคสมัยซึ่งเต็มไปด้วยข้อมูลข่าวสารผนวกกับองค์ความรู้ใหม่ๆ ที่มีเพิ่มมากขึ้น คลังความรู้อันเป็นสถานที่เก็บรวบรวมเอาสาระความรู้ต่างๆ ไว้คงหนีไม่พ้นห้องสมุด ค่านิยมของห้องสมุดที่หลายต่อหลายคนนึกคงเป็นเพียงห้องๆ หนึ่ง ซึ่งเก็บรวบรวมเอาหนังสือมากมายหลายประเภท วางเรียงบนชั้นเป็นแถวยาวรอคอยเพียงการหยิบยืมของเหล่าหนอนหนังสือ

ทว่าเมื่อยุคสมัยเปลี่ยนไปคำนิยามเดิมๆ ของห้องสมุดก็เริ่มเปลี่ยน ด้วยการปรับตัวให้ห้องสมุดกลายเป็นสถานที่หนึ่งที่ช่วยดึงจุดสนใจจากกลุ่มเด็ก ถือเป็นอีกหนึ่งรูปแบบซึ่งจะเป็นการปลูกฝังวัฒนธรรมรักการอ่านและสนใจที่จะเรียนรู้ โดยห้องสมุดประชาชนเทศบาลเมืองทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราช ได้เห็นความสำคัญในการจัดรูปแบบสถานที่แห่งการเรียนรู้ให้แก่เด็กตั้งแต่พื้นฐานอย่างไม่ธรรมดา

ความไม่ธรรมดาของห้องสมุดประชาชนเทศบาลเมืองทุ่งสง อยู่บนพื้นฐานแนวคิดในการตระหนักถึงคุณค่าของการปลูกฝังวัฒนธรรมการอ่านให้แก่เด็กด้วยการปลูกฝังให้เด็กรู้สึกสนุกเมื่อได้เข้ามาใช้บริการภายในห้องสมุด

ห้องสมุดที่นี่จึงมีมุมหนึ่งที่ถูกจัดแบ่งไว้ให้แก่เด็กๆ ได้เข้ามามีส่วนร่วมในการศึกษาหาความรู้เรียกว่าเป็นมุมของเด็กๆ โดยเฉพาะซึ่งนอกจากการจัดสภาพบรรยากาศให้ดูสบายๆ มีหนังสือการ์ตูนที่มีภาพสวยๆ และหนังสือนิทานหลายเรื่องซึ่งถูกคัดสรรให้เด็กๆ ได้อ่าน ภายในห้องสมุดยังมีการจัดกิจกรรมเพื่อการเรียนรู้ให้แก่เด็ก เช่น กิจกรรมการวาดภาพระบายสี การพับกระดาษ การเล่านิทาน ทั้งหมดถูกจัดขึ้นเพื่อให้เด็กๆ ภายในชุมชนได้เข้ามามีส่วนร่วมในการทำกิจกรรม

ทั้งนี้ การจัดกิจกรรมให้แก่เด็กๆ ของห้องสมุดนั้นถือได้ว่าเป็นการปลูกฝังนิสัยรักการเรียนรู้ให้แก่เด็กดังที่ ทรงชัย วงศ์วัชรดำรง นายกเทศมนตรีเมืองทุ่งสง ได้กล่าวว่า "การจัดกิจกรรมเช่นนี้ถือเป็นการสร้างนิสัยให้เด็กรู้จักการเรียนรู้ เพราะการเรียนรู้ต้องเรียนตลอดชีวิต ถ้าเด็กมีนิสัยรักการเรียนรู้ตั้งแต่เล็กๆ จะเอื้อประโยชน์ที่ดีต่อการใช้ชีวิตเมื่อเขาเติบโตเป็นผู้ใหญ่"

ความไม่ธรรมดาของห้องสมุดประชาชนเทศบาลเมืองทุ่งสง ไม่ได้มีเพียงเท่านี้ การพลิกบทบาทของห้องสมุดจากสถานที่ซึ่งประชาชนเป็นผู้เข้าหาต้องถูกกลบไป เพราะสำหรับห้องสมุดประชาชนเทศบาลเมืองทุ่งสงแล้ว ความรู้ที่บรรจุอยู่ในหนังสือแต่ละเล่มนั้นสามารถเดินทางเคลื่อนที่เพื่อเข้าหาประชาชนได้

ถึงแม้ว่าความเป็นห้องสมุดเคลื่อนที่อาจมีเพียงกระเป๋าซึ่งบรรจุหนังสือเพียงไม่กี่เล่ม และอุปกรณ์ต่างๆ สำหรับเด็ก ทว่าการจัดห้องสมุดเคลื่อนที่ก็ถือได้ว่าเป็นที่สนใจของชาวบ้าน โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับกลุ่มเด็กๆ เพราะโครงการห้องสมุดเคลื่อนที่นั้นถือเป็นหนึ่งโครงการเล็กๆ ที่ดำเนินควบคู่ไปกับโครงการเทศบาลพบประชาชน ซึ่งทางเทศบาลเมืองทุ่งสงจัดขึ้นอาทิตย์ละ 2 ครั้ง ในเขตรับผิดชอบ 2 ชุมชน ซึ่งนายกฯ ได้อธิบายถึงที่มาที่ไปของโครงการห้องสมุดเคลื่อนที่ว่าเหตุใดต้องทำควบคู่กับโครงการเทศบาลพบประชาชนไว้ดังนี้

"เด็กจะตามผู้ใหญ่มาตอนที่เทศบาลออกไปให้บริการแล้วก็ไปรับฟังปัญหาเขา เราก็ไปบรรยายในเรื่องต่างๆ ไปชี้แจงว่าเทศบาลได้ทำอะไรไปบ้าง มีอะไรบ้างที่กำลังดำเนินการอยู่ ปัญหาของชาวบ้านได้รับการแก้ไขไปแล้วอย่างไร และรับฟังปัญหาใหม่ที่ทางชาวบ้านจะแจ้งเรามาว่าเขาเดือดร้อนอย่างไร ทางเทศบาลจะมีแนวทางแก้ไขปัญหาอย่างไร ทางเทศบาลก็จะเข้าไปรับฟังและร่วมกันหารือ แลกเปลี่ยนกันทั้งหมดจัดขึ้นในโครงการเทศบาลพบประชาชน ในส่วนของเด็กซึ่งมากับพ่อแม่ผู้ปกครอง เขาก็จะเข้าร่วมกิจกรรมห้องสมุดเคลื่อนที่ ซึ่งเจ้าหน้าที่จะเป็นผู้จัดให้เหมาะกับเด็กแต่ละวัย"

การจัดโครงการเทศบาลพบประชาชนจึงถือเป็นโครงการหนึ่งซึ่งสร้างประโยชน์ให้แก่ประชาชนหลายๆ ฝ่ายทั้งกลุ่มผู้ใหญ่ที่เข้ามาร่วมประชุมและรับฟังความคิดเห็นซึ่งกันและกันระหว่างประชาชนกับเทศบาล เพื่อพูดคุยกันในเรื่องของปัญหาที่ชุมชนแต่ละแห่งประสบและร่วมกันหาแนวทางการแก้ไข

ในขณะที่ผู้ใหญ่ต่างร่วมกันปรึกษาปัญหากัน กลุ่มเด็กๆ ที่ติดตามพ่อแม่ผู้ปกครองมาร่วมประชุมก็สามารถใช้เวลาระหว่างนั้นด้วยการเข้าร่วมกิจกรรมกับห้องสมุดเคลื่อนที่ โดยทางห้องสมุดเคลื่อนที่จะมีการจัดกิจกรรมให้เด็กๆ ได้ร่วมสนุกด้วยการเล่านิทาน การสอนวิธีพับกระดาษ การวาดภาพระบายสีให้เด็กๆ ได้ใช้จินตนาการในการสร้างสรรค์อย่างไร้ขอบเขต

นอกจากกิจกรรมซึ่งจัดขึ้นแล้ว ห้องสมุดเคลื่อนที่ยังมีหนังสือนิทานดีๆ ที่มีคติสอนใจให้เด็กๆ ได้อ่านระหว่างการรอผู้ปกครอง ซึ่งถือเป็นแนวทางหนึ่งที่ทำให้เด็กรักการอ่านนับว่าเข้าสโลแกนที่ว่า "การศึกษานำการพัฒนา ปวงประชามีส่วนร่วม" ซึ่งท่านนายกฯ ได้ตั้งเอาไว้

ในส่วนของสถานที่ในการจัดห้องสมุดเคลื่อนที่นั้นก็สะดวกสบายเพียงแค่เสื่อหนึ่งผืนปูลงบนสนามหญ้าใต้ร่มไม้ก็สามารถจัดให้เป็นห้องสมุดย่อมๆ เพื่อให้เด็กๆ เข้ามาทำกิจกรรมร่วมกัน เพราะหากแดดส่องก็สามารถเคลื่อนย้ายไปยังที่ร่มไม้อื่นได้ง่าย

กิจกรรมเทศบาลพบประชาชนแม้ว่าจะมีการจัดกิจกรรมในการให้บริการประชาชนทั้งในด้านสาธารณสุข ด้านการศึกษารวมถึงการร่วมวางแนวทางในการแก้ไขปัญหาและพัฒนาท้องถิ่น ทว่าในอีกด้านหนึ่งการจัดกิจกรรมซึ่งมีการดึงเอาห้องสมุดเคลื่อนที่เข้ามามีส่วนร่วมด้วยนั้น นอกจากจะเป็นการสร้างนิสัยให้แก่เด็กๆ ได้รักการอ่านและปลูกฝังนิสัยรักการเรียนรู้ไปในตัวแล้ว ยังมีประโยชน์ในทางอ้อมด้านการปลูกจิตสำนึกทางการเมืองการปกครองส่วนท้องถิ่นให้เด็กๆ ได้เรียนรู้

ห้องสมุดประชาชนเทศบาลเมืองทุ่งสงถือได้ว่าเป็นต้นแบบห้องสมุดหนึ่งที่หลายต่อหลายที่ให้ความสนใจเห็นได้จากมีห้องสมุดหลายๆ ที่เข้ามาศึกษาดูงาน เพราะที่นี่นอกจากจะเป็นห้องสมุดตัวอย่างในด้านการจัดสภาพแวดล้อมให้แก่เด็กๆ และเป็นแบบอย่างของห้องสมุดเคลื่อนที่แล้ว การจัดการทางด้านสภาพแวดล้อมหรือสภาพบรรยากาศในห้องสมุดก็นับว่าดีเยี่ยม

ทั้งนี้ไม่ใช่เพียงการจัดการสภาพแวดล้อมที่ดีของหนังสือให้เลือกสรรกว่า 60,000 เล่มแล้ว อุปกรณ์ต่างๆ ที่ใช้ในการตกแต่งเพื่อเสริมบรรยากาศให้น่ามอง ล้วนแล้วแต่ไม่ต้องการจัดหาซื้อด้วยเงินเลยแม้แต่น้อย เพราะที่นี่เขาได้นำกระดาษเหลือใช้ หรือที่รู้จักกันในนามกระดาษรีไซเคิลมาผันเป็นกระดาษแผ่นใหม่อย่างสมบูรณ์แบบพร้อมเพิ่มลวดลายที่สวยงาม กระดาษที่นำกลับมาใช้ใหม่เหล่านี้จะถูกนำมาจัดตกแต่งบอร์ดสวยๆ นอกจากเป็นการสร้างความสวยงามให้แก่ห้องสมุดแล้ว ยังถือเป็นอาหารสมองให้แก่ผู้เข้ามาใช้บริการด้วยการลงทุนที่ไม่ต้องเสียเงินในการซื้อกระดาษ ดังนั้นงบประมาณในการซื้อกระดาษของที่นี่จึงสามารถตัดไปได้อย่างหายห่วง

นอกจากกระดาษรีไซเคิลที่นำมาจัดเป็นบอร์ดสร้างความสวยงามแล้ว กระดาษรีไซเคิลเหล่านี้ยังมีส่วนในการซ่อมแซมหนังสือที่ชำรุดเพื่อยืดอายุการใช้งานให้นานที่สุด หนังสือของห้องสมุดประชาชนเทศบาลเมืองทุ่งสงไม่ว่าจะเป็นหนังสือเก่าหรือหนังสือใหม่จะถูกนำมาเย็บเล่มใหม่เพื่อเพิ่มความแน่นหนา เปลี่ยนเป็นปกแข็งเพื่อให้ทนทานในการหยิบใช้

ห้องสมุดประชาชนเทศบาลเมืองทุ่งสงยังมีการให้บริการในด้านระบบสารสนเทศผ่านทางเวบไซต์ (www.tungsong.com) เพื่อให้ง่ายต่อการเข้าไปใช้บริการในการหาหนังสือที่มีอยู่ภายในห้องสมุด ซึ่งจะแยกออกเป็นประเภทเพื่อง่ายต่อการเข้ามาค้นหา ทั้งนี้มีการติดตั้งเครื่องคอมพิวเตอร์เพื่อให้เด็กนักเรียนและประชาชนทั่วไปเข้ามาใช้บริการในการหาข้อมูลผ่านรูปแบบของเว็บไซต์ที่สามารถท่องไปได้ทั่วทุกมุมโลก ความเป็นห้องสมุดที่เป็นสถานที่ในการเก็บรวบรวมเอาความรู้ในรูปแบบของหนังสือ จึงถูกเพิ่มเสริมด้วยการใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัยเข้ามาเป็นส่วนช่วยในการท่องไปในแหล่งความรู้ได้ทั่วทุกมุมโลก

การจัดรูปแบบการบริการของห้องสมุดประชาชนเทศบาลเมืองทุ่งสงจึงมีการให้บริการอย่างครบวงจร ซึ่งเอื้อประโยชน์ในการใช้บริการของประชาชนภายในชุมชน

ณ วันนี้ห้องสมุดประชานเทศบาลเมืองทุ่งสงมีผู้แวะเวียนเข้ามาใช้บริการอย่างไม่ขาดสาย เพราะห้องสมุดแห่งนี้ดูจะไม่ใช่เป็นเพียงสถานที่เก็บรวบรวมเอาองค์ความรู้มากมายเท่านั้น ทว่ายังมีเครื่องมือซึ่งสร้างความสะดวกต่อการเข้าถึงแหล่งความรู้ นอกจากนี้ยังกลายเป็นสื่อกลางในการปลูกฝังการเรียนรู้ในด้านการปกครองส่วนท้องถิ่นให้แก่เยาวชนรุ่นหลังได้ซึมซับ ด้วยการให้ความใส่ใจในเรื่องการเรียนรู้และปลูกฝังนิสัยรักการอ่านให้แก่เด็กๆ ในฐานะของห้องสมุดเคลื่อนที่