ชื่อท้องถิ่น

ผมผา ส้มชื่น ฮางคาวน้ำ ฮางคาวบ้าน ฮางคาวผา

ชื่อวิทยาศาสตร์

Acorus calamus L.

วงศ์

ARACEAE

ชื่อสามัญ

Calamus / Myrtle Grass

ลักษณะ

เป็นไม้ล้มลุก สูงประมาณ 1 เมตร พบขึ้นในที่มีน้ำท่วมขัง หรือริมน้ำ ลำต้นอยู่ใต้ดินเป็นเหง้าเลื้อยในแนวขนานกับพื้น จะยาวเรียว ใบเดี่ยว เรียงสลับ กว้าง 1-2 ซม. ยาว 80-110 ซม. ผิวใบเรียบเป็นมัน ดอกช่อ แทงออกจากเหง้า สีเขียว รูปทรงกระบอก ยาว 3-5 ซม. ประกอบด้วยดอกย่อยเรียงตัวอัดแน่น ก้านช่อดอกและใบ ประดับลักษณะคล้ายใบ ผลเป็นผลสด

การขยายพันธุ์

-

ส่วนที่นำมาเป็นยา

ราก ,เหง้า และใบ

สารเคมีและสารอาหารสำคัญ

ในเหง้าจะมีน้ำมันหอมระเหยชนิด Calamol aldehyde ซึ่งเป็นพิษต่อระบบประสาทของแมลง และสาร ?- asarone มีฤทธิ์ลดความดันโลหิต แต่มีรายงานว่าเป็นพิษต่อตับและทำให้เกิดมะเร็ง จึงควรศึกษาเพิ่มเติม

สรรพคุณทางยา
และวิธีใช้

 แก้หวัด แก้เจ็บคอ : ใช้รากสด นำมาฉีกเป็นฝอยรับประทาน
 แก้หลอดลมและปอดอักเสบในเด็ก : ใช้รากสดฝนกับสุราทาที่หน้าอก
 แก้หวัด คัดจมูกในเด็ก : ใช้ใบสด ตำละเอียดพอกสุมกระหม่อม
 ปวดกล้ามเนื้อและปวดข้อ : ใช้ใบและรากสด ตำละเอียดพอกบริเวณที่เป็น แล้วเอาผ้ารัดไว้

ข้อควรรู้

ถ้ากินมากกว่าครั้งละ 2 กรัม จะทำให้อาเจียน อาจใช้ประโยชน์ในกรณีผู้ป่วยกินสารพิษ และต้องการขับสารพิษออกจากทางเดินอาหารด้วยการทำให้อาเจียน