ชื่อท้องถิ่น	ขมิ้น (ทั่วไป) ขมิ้นป่า ขมิ้นทอง ขมิ้นดี ขมิ้นแกง ขมิ้นหยอก ขมิ้นหัว (เชียงใหม่) ขี้หมิ้น หมิ้น (ใต้) ตายอ  (กะเหรียง-กำแพงเพชร) สะยอ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน)
ชื่อวิทยาศาสตร์	Curcuma longa L. ( C. domestica Valeton )
วงศ์	ZINGIBERACEAE
ชื่อสามัญ	Turmeric
ลักษณะ	ต้นและหัว  เป็นพืชล้มลุก ต้นสูงประมาณ 30 -90 ซม. มีเหง้าอยู่ใต้ดินรูปไข่ มีแขนงแตกออกด้านข้างทั้งสองด้าน เนื้อในของเหง้ามีสีเหลืองส้ม มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว ใบ  ใบ เป็นใบเดี่ยวแทงขึ้นมาจากเหง้า เรียงเป็นวงซ้อนทับกัน ใบเป็นรูปหอก กว้าง 12-15 ซม. ยาว 30-40 ซม. ดอก   ดอก เป็นช่อกแทงออกจากเหง้า แทรกขึ้นมาระหว่างก้านใบ รูปทรงกระบอก กลีบดอกสีเหลืองอ่อน ใบประดับสีเขียวอ่อนแกมขาว บานครั้งละ 3-4 ดอก ผล เป็นรูปกลมมี 3 พู
การขยายพันธุ์	แยกหน่อหรือใช้เหง้าแก่ที่มีอายุประมาณ 1 ปี ตัดเป็นท่อน ๆ ให้มีตาท่อนละ 1-2 ตาปลูกลงแปลงในหลุมลึกประมาณครึ่งคืบ หลังจากปลูกประมาณ 1 อาทิตย์ ขมิ้นชันจะเริ่มงอก หากฝนไม่ตกควรรดน้ำทุกวัน
ส่วนที่นำมาเป็นยา	เหง้า
สารเคมีและสารอาหารที่สำคัญ	มีน้ำมันหอมระเหยและสาร curcumin
สรรพคุณทางยา และวิธีใช้	แก้โรคกระเพาะ,แก้อาการท้องอืด ,ท้องเฟ้อ,ขับลมในกระเพาะ : โดยนำเหง้าแก่ล้างให้สะอาด(ไม่ต้องปอกเปลือก) หั่นเป็นชิ้นบาง ๆ ตากแดดจัดสักประมาณ 1-2 วัน แล้วนำมาบดให้ละเอียด ผสมน้ำผึ้งปั้นเป็นลูกกลอนหรือบรรจุเป็นแคบซูล ขนาด 250 มิลลิกรัม เก็บไว้ในขวดสะอาดและปิดให้มิดชิด รับประทานครั้งละ 2-3 เม็ด วันละ 3-4 ครั้ง  แก้อาการท้องร่วงท้องเดิน : ใช้เหง้าแก่สด ยาวประมาณ 2 นิ้ว นำมาปอกเปลือกล้างน้ำให้สะอาด แล้วตำให้ละเอียดเติมน้ำสะอาดลงไป แล้วคั้นเอาแต่น้ำรับประทานครั้งละ 2 ช้อนโต๊ะ 3-4 ครั้ง  แก้โรคผิวหนังเรื้อรัง : นำผงขมิ้นผสมน้ำมันมะพร้าวทาบริเวณที่เป็นแผล หรือใช้เหง้าฝนน้ำข้น ๆ ทา  รักษาโรคผิวหนังผื่นคัน แก้อาการแพ้และอักเสบจากแมลงกัดต่อยหรือรักษาฝี : ใช้เหง้าสดยาวประมาณ 2 นิ้ว ฝนหรือตำกับน้ำต้มสุก ทาบริเวณที่เป็น หรือถ้ามีเหง้าแห้ง ให้ใช้เหง้าแห้งบดเป็นผงละเอียด ผสมน้ำเล็กน้อย ทาผิวหนัง  แก้นิ่ว : ใช้เหง้าตำให้ละเอียดคั้นเอาแต่น้ำผสมกับน้ำปูนใส กินครั้งละ 1-2 ถ้วยชา วันละ 2-5 ครั้ง ให้กินจนกว่าจะหาย  แก้ตกเลือด : ใช้ขมิ้นผง 1 ช้อนโต๊ะ ผสมกับน้ำต้มสุก 1 ถ้วยชา กินให้หมดในครั้งเดียว   แก้ไข้หวัด : ใช้แง่งสด ขยี้ดมแก้หวัด หรือ ใช้ผงขมิ้นโรยในไฟ แล้วสูดดมควัน  แก้ปวดฟัน : ใช้แง่งสดโขลกกับเกลือ ผสมพิมเสนและการบูร ใช้แทนยาสีฟัน หรือ ถ้าต้องการรักษาฟัน ให้เคี้ยวแง่งขมิ้นขนาดปลายนิ้วก้อยพร้อมเกลือ 1 หยิบมือ อมทิ้งไว้ 10 นาที แล้วบ้วนน้ำทิ้ง  แก้ฟกช้ำ : นำแง่งขมิ้นมาฝนกับปูนแดงผสมน้ำทาบริเวณที่เป็น
ข้อควรระวัง	-  ไม่ควรชื้อผงขมิ้นชันตามท้องตลาด ควรทำเอง เพราะขมิ้นผงที่ขายในท้องตลาดส่วนมากทำจากขมิ้นอ้อย และกรรมวิธีในการทำมักใช้ความร้อน ซึ่งจะทำให้น้ำมันหอมระเหยซึ่งมีฤทธิ์รักษาโรคระเหยไป -  คนไข้บางคนอาจแพ้ขมิ้น โดยมีอาการคลื่นใส้ ท้องเสีย ปวดหัว นอนไม่หลับ ให้หยุดยาในทันที

การพลู				ขลู่