อำเภอทุ่งใหญ่ขึ้นอยู่กับอำเภอนครศรีธรรมราช มีเนื้อที่ประมาณ 603,287 ตารางกิโลเมตร ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตก ของตัวจังหวัดห่างจากตัวจังหวัดโดยทางรถยนต์ประมาณ 102 กิโลเมตร

ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอทุ่งสง อำเภอบางขันจังหวัดนครศรีธรรมราชและอำเภอลำทับจังหวัดกระบี่

ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอฉวาง อำเภอนาบอนและอำเภอทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราช

อำเภอทุ่งใหญ่แบ่งเขตการปกครองออกเป็น 7 ตำบล 56หมู่บ้าน ได้แก่ ตำบลกรุงหยัน ตำบลกุแหระ ตำบลท่ายาง ตำบลทุ่งสัน ตำบลทุ่งใหญ่ ตำบลบางรูป และตำบลปลิก

จากการสำรวจเมื่อวันที่ 30 เมษายน พ.ศ.2540 มีประชากรทั้งสิ้น 63,649 คน มีจำนวนครัวเรือน 13,842 ครัวเรือน

ลักษณะภูมิประเทศ เป็นที่ราบสูงประมาณ 3 ใน 4 ส่วน นอกจากนั้นเป็นที่ราบลุ่มสล้างเนินหรือควน พื้นที่ทางตอนใต้สูงกว่าทางตอนเหนือ พื้นที่โดยทั่วไปเหมาะแก่การทำนา ทำสวนยาง บางพื้นที่พบแหล่งแร่ยิบซัมและถ่านหินสภาพอากาศ

อำเภอทุ่งใหญ่มีภูเขาและลำน้ำที่สำคัญ ได้แก่เขานางนอน อยู่ที่หมู่ 2 ตำบลกรุงหยัน เป็นต้นน้ำของครองสัง สภาพป่า ยังค่อนข้างสำบูรณ์ เขาถ้ำเพดาน และเขาย่านยาว อยู่หมู่ที่ 1

รูป เจดีย์วัดเขาหลัก อำเภอทุ่งใหญ่ ศิลปะแบบศรีวิชัย

คลองสินปุน เป็นลำคลองเกิดขึ้นตามธรรมชาติ ต้นน้ำเกิดจากเขาหน้าแดง จังหวัดกระบี่ ลำน้ำผ่านตำบลกุแหระ ตำบลท่ายาง และตำบลบางรูป

คลองบางปรน ต้นน้ำเกิดจากเขาถ้ำเพดาน หมู่ที่ 1 ตำบลกรุงหยัน ไหลผ่านตำบลกรุงหยันและตำบลกุแหระ

นอกนั้นเป็นสวนผลไม้ นอกจากอาชีพทางการเกษตร แล้วยังมีการประมงเป็นอาชีพรอง คือการประมงน้ำจืดตามฤดูกาลจัดเป็นการประมงหมู่บ้านจัดทำเป็นลักษณะทำนบปลา 2 แห่งคือ ทำนบปลาป่าสระพัง และทำนบปลาหนองเตย นอกจากนี้ยังมีโครงการประมงอีกหลายแห่ง เช่น โครงการประมงโรงเรียน โครงการบำรุงพันธ์ปลาแบบประชาอาสา

ด้านการอุตสาหกรรมมีการทำเหมืองแร่ยิปซัม และแร่ดินขาว ในอำเภอทุ่งใหญ่มีวัตถุดิบที่นำเข้าโรงงานจำนวนมาก จึงมีโรงงานอาหารกระป๋อง และโรงงานแปรรูปไม้ยางพารา

เพราะสามารถไปยังอำเภอทุ่งใหญ่ได้ เฉพาะทางรถยนต์เพิ่งได้รับความสะดวกสบายมากขึ้น เมื่อ พ.ศ.2521 เป็นต้นมา เส้นทางหลักที่ผ่านอำเภอทุ่งใหญ่คือ ทางหลวงหมายเลข 41 (สุราษฎร์-พัทลุง) ทางหลวงอีกสารคือทางหลวงหมายเลข 4019 เป็นเส้นทางอำเภอทุ่งใหญ่ถึงสถานีรถไฟหลักช้าง อำเภอฉวาง ความยาว 28 กิโลเมตร

เมื่อมีประชากรมากขึ้นชาวอำเภอทุ่งใหญ่เริ่มประสบปัญหาเช่นเดียวกับสังคมชนบทอื่น ๆ ปัญหาเรื่องที่ดินทำกิน ปัญหาเรื่องแหล่งน้ำ ปัญหาสาธารณสุข ปัญหาความยากจน ปัญหาความไม่ปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน และปัญหาการคมนาคม

เมื่อเดือนพฤศจิกายน พ.ศ.2531 ได้เกิดอุทกภัย ครั้งร้ายแรงขึ้นในภาคใต้ ความรุนแรงของกระแสน้ำได้พัดพาทำให้ทรัพย์สินและบ้านเรือนของราษฎรเสียหายเป็นอย่างมาก

จัดตั้งเป็นหมู่บ้านจุฬาภรณ์พัฒนา 1 และได้ดำเนินการก่อตั้งหมู่บ้านจุฬาภรณ์ 3 ขึ้น ในลักษณะเดียวกัน ตั้งในท้องที่หมู่ที่ 6 ตำบลกุแหระ มีเนื้อที่ 2,000 ไร่ แบ่งตามประโยชน์ใช้สอย 3 ส่วนคือ ส่วนที่ 1 เป็นอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่ (700 ไร่ ลึก 5 เมตร ) เป็นสถานที่พักผ่อนหย่อนใจไปในตัว ส่วนที่ 2 เป็นที่ทำกินและเป็นบ้านเรือนที่อยู่อาศัย และส่วนที่ 3 เป็นอาคารสำนักงาน ศาลาอเนกประสงค์และสวนป่า จัดสรรที่ดินให้รายละ 9 ไร่ พร้อมกับปลูกบ้านแบบเดียวกันครอบครัวละ 1 หลัง มีอาชีพหลัก 3 กลุ่มคือ การปลูกไม้ผล การรับจ้าง และการทำขนมอาหารสำเร็จรูป จำหน่ายหมู่บ้านทั้ง 2 และกิจกรรมที่เกี่ยวเนื่องนับเป็นคุณูปการและเป็นศรีสง่าแก่อำเภอทุ่งใหญ่อย่างเอกอุ