ชื่อท้องถิ่น |
ทองคันชั่ง, หญ้ามันไก่ (ภาคกลาง) ทองดุลย์ |
ชื่อวิทยาศาสตร์ |
Rinacathus nasutus(Linn.) Kurz |
วงศ์ |
ACANTHACEAE |
ลักษณะ |
ไม้พุ่มสูง 1-2 เมตร ลำต้นกลม ผิวลำต้นเป็นสีเขียวกิ่งอ่อนมักเป็นสันสี่เหลี่ยม ใบ เป็นใบเดี่ยวเรียงตรงข้ามรูปไข่หรือรูปวงรี กว้าง 2-4 ซม. ยาว 4-8 ซม. สีเขียวอมเหลือง ดอก ออกเป็นช่อที่ซอกใบ มีขนาดเล็กกลีบสีขาว โคนกลีบติดกันเป็นหลอด ปลายแยกเป็นสองปาก ปากล่างมีจุดแดงประกายม่วง ผล เป็นผลแห้งแตกง่าย |
การขยายพันธุ์ |
ใช้กิ่งแก่ปักชำ ปลูกง่ายในดินชุ่มชื้น |
ส่วนที่นำมาเป็นยา |
ใบสด รากสด |
สารเคมีและสารอาหารที่สำคัญ |
Rhinacanthin และ Oxymethylanthraquinone |
สรรพคุณทางยา และวิธีใช้ |
ดับพิษไข้, รักษาโรคผิวหนัง, ริดสีดวงทวารหนัก, แก้ไอเป็นเลือด, ฆ่าพยาธิ : นำใบหรือรากประมาณ 1 กำมือ ต้มรับประทาน เช้าเย็นทุกวัน รักษากลาก เกลื้อน : ใช้ใบสดหรือราก 1 กำมือ ตำให้ละเอียด ผสมน้ำมันก๊าด ทาวันละ 1 ครั้ง จนกว่าจะหาย หรือ ใช้ใบสดหรือรากตำแช่เหล้าหรือแอลกอฮอล์ 1 สัปดาห์ แก้โรคปัสสาวะบ่อย : เอา ต้น ใบ ดอก ก้าน ราก ล้างให้สะอาด สับเป็นชิ้นเล็ก ๆ ตากแดดให้แห้ง ต้มให้เดือด ใช้ดื่ม |
ข้อควรระวัง |
ผู้ที่เป็นโรคโลหิตจาง โรคหัวใจ โรคหืด โรคความดันต่ำ โรคมะเร็งในเม็ดเลือด ไม่ควรรับประทาน |
ถั่วเหลือง | ทับทิม |