ผล เป็นส่วนที่เจริญมาจากรังไข่ หลังจากที่ดอกได้รับการปฏิสนธิแล้ว ผนังรังไข่จะเจริญเป็นผนังหรือเนื้อของผล เรียกว่า ผนังผล (pericarp) ซึ่งแบ่งออกได้เป็น 3 ชั้น คือผนังชั้นนอก (exocarp) ผนังชั้นกลาง (mesocarp) ผนังชั้นใน (endocarp) ผลแบ่งออกเป็นหลายประเภทดังนี้
ผลเดี่ยว (simple fruit) คือผลที่เกิดจากดอกเดียว ซึ่งมีรังไข่อันเดียว
ผลกลุ่ม (aggregate fruit) คือผลที่เกิดจากดอกเดียว ที่มีรังไข่แยกกันหลายอัน รังไข่แต่ละอันจะเจริญเป็นผลเดี่ยว 1 ผล ซึ่งจะอยู่รวมกันเป็นกลุ่ม เช่น ผลน้อยหน่า
ผลรวม (multiple fruit) คือผลที่เกิดจากช่อดอกที่พัฒนามาเป็นผล ทำให้ดูคล้ายผลเดี่ยว เช่น ขนุน
        ผลเดี่ยว ยังแบ่งออกได้เป็นผลชนิดต่าง ๆ ดังนี้
1. ผลสด (fleshy fruit) เป็นผลที่มีเนื้อนุ่ม ฉ่ำน้ำ แบ่งออกเป็นชนิดต่าง ๆ คือ
ผลเมล็ดเดียวแข็ง (drupe) เป็นผลสดที่มีเมล็ดเพียงเมล็ดเดียว ผนังผลแบ่งออกได้ 3 ชั้น ชัดเจน ผนังผลชั้นกลางเป็นเนื้อนุ่ม ผนังผลชั้นในแข็ง เช่นผลมะม่วง
ผลมีเนื้อหลายเมล็ด (berry) เป็นผลสดที่มีเมล็ดหลายเมล็ด ผนังผลทั้ง 3 ชั้น อ่อนนุ่ม เช่น มะเขือเทศ
ผลแบบแอปเปิ้ล (pome) เป็นผลที่มีผนังผลบางถูกห่อหุ้มด้วยฐานรองดอกที่เจริญกลายเป็นเนื้อนุ่ม เช่น ผลแอปเปิ้ล
ผลแบบส้ม (hesperidium) เป็นผลที่มีผนังชั้นนอกหนา มีต่อมน้ำมัน ผนังผลชั้นในมีลักษณะเป็นเยื่อหุ้มกลีบ ภายในเป็นถุงสะสมน้ำหวาน เช่นส้ม
ผลแบบแตง (pepo) เป็นผลที่มีผนังผลชั้นนอกแข็งและเหนียว ผนังผลชั้นกลางและชั้นในอ่อนนุ่ม เช่น น้ำเต้า

ผลเมล็ดเดียวแข็ง
(drupe)
ผลมีเนื้อหลายเมล็ด
(berry)
ผลแบบแอปเปิ้ล
(pome)
ผลแบบส้ม
(hesperidium)
ผลแบบแตง
(pepo)
ผลกลุ่ม
(aggregate fruit)
ผลรวม
(multiple fruit)

2. ผลแห้ง (dry fruit) เป็นผลที่มีเปลือกแห้งเมื่อแก่ ซึ่งอาจแตกหรือไม่แตกก็ได้ แบ่งออกเป็น
    2.1 ผลแห้งแก่ไม่แตก (dry indehiscent fruit) แบ่งออกเป็น
ผลแห้งเมล็ดล่อน (achene) ผลมีขนาดเล็ก มี 1 เมล็ด ผนังผลมักแห้งไม่ติดกับเมล็ด เช่น ผลทานตะวัน
ผลธัญพืช (caryopsis) ผลขนาดเล็ก มี 1 เมล็ด ผนังผลติดกับเมล็ด เช่น ข้าว
ผลปีกเดียว (samara) เป็นผลที่มีปีกยาวหรือกลมล้อมรอบ เช่น ผลประดู่
ผลเปลือกแข็งเมล็ดเดียว (nut) เป็นผลมีเมล็ดเดียว ผนังผลแข็ง และมัน เช่น ผลก่อ
ผลแยกแล้วแตก (schizocarp) เป็นผลที่มี 2 ซีก ติดกัน แต่เมื่อแก่จะแยกออก แต่ละซีกเรียกว่า ซีกผล (mericarp) เช่น ผลผักชี

    2.2 ผลแห้งแก่แตก (dry dehiscenct fruit) แบ่งออกเป็น
ผลแตกแนวเดียว (follicle) เป็นผลที่แตกตามแนวตะเข็บ 1 ด้าน เช่น ผลจำปี
ฝักแบบถั่ว (legume) เป็นผลที่แตกตามแนวตะเข็บ 2 ด้าน เช่น ฝักกระถิน
ผลแห้งแตก (capsule) เป็นผลที่มีการแตกหลายด้าน แบ่งออกเป็น
ผลแตกกลางพู (loculicidal capsule) เมื่อแก่จะแตก ตรงกลางระหว่างพู เช่น ผลทุเรียน
ผลแตกตามรอยประสาน (septicidal capsule) เมื่อแก่จะแตกตามผนังกั้นพู เช่น ผลกระเช้าสีดา
ผลแตกตามขวาง (circumcissile cspsule) เมื่อผลแก่จะแตกตามขวาง มีฝาเปิด เช่น ผลหงอนไก่
ผลแตกตามช่อง (poricidal capsule) เมื่อแก่จะแตกเป็นช่องเล็ก ๆ ที่ปลาย เช่นผลฝิ่น

ผลแห้งเมล็ดล่อน
(achene)
ผลธัญพืช
(caryopsis)
ผลปีกเดียว
(samara)
ผลเปลือกแข็งเมล็ดเดียว
(nut)
ผลแยกแล้วแตก
(schizocarp)
ผลแตกแนวเดียว
(follicle)
ฝักแบบถั่ว
(legume)
ผลแตกกลางพู
(loculicidal capsule)
ผลแตกตามรอยประสาน
(septicidal capsule)
ผลแตกฝาเปิด
(circumcissile cspsule)
ผลแตกตามช่อง
(poricidal capsule)



[ ลำต้น ] [ ใบ ] [ ดอก ] [ ผล ] [ เมล็ด ]

BACK