ชื่อท้องถิ่น

ส้มเขียวหวาน ส้มแก้วเกลี้ยง ส้มจันทบูร ส้มแป้นกระดาน ส้มแสงทอง ส้มแป้นเกลี้ยง ส้มจุก

ชื่อวิทยาศาสตร์

Citrus reticulata Blanco

วงศ์

RUTACEAE

ชื่อสามัญ

Tangerine หรือ Mandarine Orange

ลักษณะ

ไม้ยืนต้นขนาดเล็ก สูงประมาณ 8 เมตร ลำต้นไม่มีหนาม กิ่งแก่มีสีเขียวเข้ม ไม่มีหนาม ใบมีขนาดเล็ก รูปร่างค่อนข้างเรียวยาวผิวท้องใบมีสีเขียวอมเหลือง ผิวหลังใบเป็นมันสีเขียวเข้ม ตัวใบมีกลิ่น ก้านใบมีครีบเล็ก ๆ ดอก เป็นดอกเดี่ยวเกิดที่ซอกใบ มีขนาดเล็ก กลีบดอกสีขาว มีกลีบเลี้ยง 5 กลีบ กลีบดอก 5 กลีบ มีกลิ่นหอม ผลมีรูปกลมแป้น ขนาดแตกต่างกัน เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 3-7 ซม. ผิวเรียบสีเขียวอมเหลือง จนถึงสีแดงอมส้ม มีต่อมน้ำมันกระจายอยู่ทั่วไป ภายในผลประกอบด้วยกลีบผลจำนวน 10-15 กลีบ แยกออกจากกันได้ง่าย ผนังของกลีบบาง เนื้อในมีสีส้ม บรรจุอยู่ในถุงน้ำหวานขนาดเล็กจำนวนมาก เมล็ด เป็นรูปกลมรีสีขาว

การขยายพันธุ์

สามารถทำได้หลายวิธี เช่น การเพาะเมล็ด การติดตา การเสียบกิ่ง และการตอนกิ่ง

ส่วนที่นำมาเป็นยา

ผล เมล็ด ผิวส้ม

สารเคมีและสารอาหารที่สำคัญ

ประกอบด้วย เบต้าแคโรทีน วิตามินเอ, บี 1, บี 2 , ซี คาร์โบไฮเดรต โปรตีน ไขมัน แคลเซียม เหล็ก และ ฟอสฟอรัส

สรรพคุณทางยา
และวิธีใช้

  แก้ผิวหนังอักเสบ เนื่องจากติดเชื้อ หรือเป็นแผลจากน้ำร้อน ไฟลวก : ใช้น้ำส้มคั้นทาบริเวณแผลที่ติดเชื้อ ช่วยฆ่าแบคทีเรีย ลดอาการอักเสบ ทำให้แผลหายเร็วขึ้น
  ถนอมผิวพรรณ : ใช้ผิวส้มแช่น้ำ แล้วใช้น้ำที่ได้ล้างหรืออาบเป็นประจำ
  หลอดลมอักเสบ : ใช้ผิวส้มตากแห้ง 30 กรัม นึ่งกับกระเทียม 15 กรัมให้สุก ใช้รับประทาน
   เต้านมอักเสบ : ใช้เมล็ดส้ม 15 กรัม ต้มกับเหล้าและน้ำในปริมาณอย่างละครึ่ง ดื่มให้หมด วันละ 3 ครั้ง
  ปวดหลัง อัณฑะบวม: ใช้เมล็ดส้ม 30 กรัมนำมาคั่วจนเหลือง แล้วบดผสมเหล้า30 ซีซี ดื่มวันละ 2 ครั้ง
  ไล่ยุง: นำเปลือกผลที่แห้งมาจุดไฟสามารถไล่ยุงได้ดีและไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ
  ป้องกันโรคเลือดออกตามไรฟัน: รับประทานผลสด หรือคั้นเอาน้ำดื่ม
  แก้ท้องผูก: รับประทานผลสดโดยไม่เอากากใยออก

ข้อควรรู้และควรระวัง