 |
|
|||
| Tradition of Nakhon Sri Thammarat |
| ประเพณีแรกนาขวัญ ประเพณีแรกนาขวัญเป็นประเพณีหนึ่งที่เก่าแก่มากของเมืองนคร ในพระราชพิธีสิบสองเดือน พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงยืนยันความเก่าของประเพณีแรกนาขวัญว่า "....แต่เมืองซึ่งเข้าทำแรกนามาแต่เดิม ไม่มีของหลวงพระราชทาน คือ เมืองนครศรีธรรมราช เมืองไชยา สองเมืองนี้เป็นเมืองพราหมณ์เป็นธุระในการพิธี แต่ผู้ว่าไม่ได้ลงนาเอง มอบให้หลวงนาขุนนาเป็นผู้แรกนาแทน....." |
|
การประกอบพีธีแรกนาขวัญของเมืองนครจัดขึ้นที่ ดอนนาแรก ตั้งอยู่บริเวณตรอกหัวหลาง ทางใต้ของวัดหอไตร อยู่ทางด้านตะวันออกของถนน (ใกล้กับวิทยาลัยศิลปหัตถกรรม นครศรีะรรมราช) สำหรับพระยาแรกยาขวัญคือ หลวงนา หลวงนาขี้ช้าง แห่แหนจากประตูชัยสิทธิ์เป็นประตูเมืองด้านใต้ |
วันแรกนาขวัญเป็นวันที่ให้กำลังใจในการเริ่มทำนาของชาวเมืองจากทุกทิศ ชาวนครจะมาประชุมกันที่ดอนนาแรก เพื่อชมพิธีบำรุงขวัญในการทำนาปีนั้น ๆ และจะได้เก็บเมล็ดข้าวที่หว่านถือว่าเป็นสิริมงคลมาก เหมาะแก่การนำไปหว่านลงในที่นาของตน เพื่อเก็บไว้เป็นสิริมงคลแก่การทำมาหากินต่อไป |
|
ในการประกอบพิธีแรกนาขวัญ มักคำนึงฤกษ์ที่ใช้ในการประกอบพิธีกล่าวคือ
|
|
ประเพณีแรกนาขวัญของเมืองนคร ได้มีการยกเลิกในสมัยรัชกาลที่ 5 เพราะพระองค์ทรงเห็นว่าการทำนาแต่เดิมต้องอาศัยฝนฟ้าและธรรมชาติเป็นหลัก ดังนั้นฤดูกาลทำนาของแต่ละภาคไม่ตรงกัน แต่พิธีแรกนาขวัญจะต้องอาศัยฤกษ์ที่ตรงกันทั่วประเทศ และใขขณะเดียวกันชาวนาจะไม่เริ่มทำนาถ้าไม่มีพิธีแรกนาขวัญก่อน ดังนั้นในบางปีเมื่อถึงฤกษ์แรกนาขวัญก็ผ่านช่วงหน้าฝนไปแล้ว |
|
เป็นที่น่าเสียดายที่ประเพณีแรกนาขวัญซึ่งเป็นประเพณีเก่าแก่มากของเมืองนครได้ถูกยกเลิกไป ไม่เช่นนั้นเยาวชนคงได้เห็นประเพณีที่มีความสำคัญอีกประเพณีหนึ่ง |
ประเพณีกวนอธุปายาสยาคู    ประเพณีขันหมากพระปฐม |